مشاوره ای برای دوستم

اينكه نگران آينده دوستتان هستيد جاي تقدير دارد. اما براي اينكه هم خودتان در مورد حجاب، مطالبي را بدانيد و هم بتوانيد دوستتان را كمك كنيد توجه شما را به اين نكات جلب مي نماييم.
آنچه كه درمورد حجاب زنان در دستورات دين مبين اسلام آمده است، پوشش آنان است. استاد شهيد مطهري در اين باره مي فرمايند: «لزوم پوشيدگى زن در برابر مرد بيگانه يكى از مسائل مهم اسلامى است. در خود قرآن كريم درباره اين مطلب تصريح شده است. در هر صورت در اصل مطلب از جنبه اسلامى نمى توان ترديد كرد. از اين رو پوشيدن زن، خود را از مرد بيگانه، يكى از مظاهر لزوم حريم ميان مردان و زنان اجنبى است.»(1) اما دليل خاص شرعي و يا قانوني براجباري بودن چادر نداريم.
حجاب عبارت است از محجوب بودن و پوشيده بودن زنان و لباس حجاب به هر نحوى و به هر نوعى و به هر رنگى كه باشد مانعى ندارد. ولى مشروط بر اينكه نوع حجاب، فريبنده نباشد، و جلب توجه نكند، و نيز از نوع حجاب كفار نباشد كه پوشيدن آن در اسلام ممنوع شده باشد. پيامبر اعظم اسلام(ص) مى‏فرمايد:«من تشبه بقوم فهو منهم.»(2) يعنى كسى كه خود را به قومى شبيه كند از آن قوم خواهد بود.
و در آخر شهيد مطهري(ره) مي فرمايند:«اگر دختران در اجتماعات عمومى لباس ساده بپوشند... با چادر و روسرى كامل به مدرسه و دانشگاه بروند، آيا در چنين شرايطى بهتر درس مى خوانند يا با وضعى كه مشاهده مى كنيم؟ [با مانتو هاي و روسري هاي آن چناني] اصولا اگر التذاذهاى جنسى و منظورهاى شهوانى در كار نيست چه اصرارى است كه بيرون رفتن زن به اين شكل باشد؟...»(3)
در مورد دوست و يا دوستانتان نيز بايد چند نكته عرض كنيم:
1. اگر دوست شما حجاب را رعايت نمي كند، اولين وظيفه شما اين است كه سعي كنيد تحت تأثير او قرار نگيريد و هميشه به ياد داشته باشيد كه حفظ و رعايت حجاب اسلامي لازم و ضروري است.
2. وظيفه شما نسبت به دوستتان آن است كه او را امر به معروف كنيد، شايد حكم شرعي و نظر اسلام در مورد حجاب و كساني كه نامحرم هستند را نمي دانند،(4) بعيد است كسي كه اهل نماز و روزه هست، مخالف حجاب باشد، به احتمال زياد ايشان فلسفه حجاب را نمي داند توجه داشته باشيد كه امر به معروف شرايط خاصي دارد كه حتماً بايد رعايت نماييد. از نظر اسلام، فردي كه ديگران را امر به معروف و نهي از منكر مي نمايد بايد اين نكات را رعايت نمايد:
1. آنچه را مي گويد خود به آن عمل كند و پايبند باشد. زيرا اگر خودش عمل نكند همانطور كه خودتان هم گفتيد موعظه اش به ديگران اثر نمي گذارد. يعني شما بايد اطلاعاتتان در مورد حجاب و اينكه در ميان اقوام و فاميلها فقط عده اي محرم هستند را افزايش دهيد و خودتان هم مقيد به مراعات آنها باشيد و بعد، دوستتان را راهنمايي كنيد.
2. در نحوه برخورد با ديگران اخلاق اسلامي را رعايت نمايد. امام صادق(ع)فرمود: «كاملترين مردم از لحاظ ايمان خوش خلقترين آنهاست».(5)
و برخورد نرم و ملايم و شايسته داشته باشد، پيامبران و امامان معصوم –عليهم السلام- نيز در امر به معروف و نهي از منكر برخورد نرم وملايم داشتند. خداوند خطاب به پيامبر اسلام مي فرمايد: «‌از رحمتهاي خداوند نسبت به تو اين است كه ترا با خلق مهربان آراسته گردانيد. اگر تند خو و سخت دل بودي مردم از گرد تو پراكنده مي شدند.»(6)
در امر به معروف و نهي از منكر وظيفه شما بيان احكام الهي است، اما اينكه موثر واقع مي شود يا نه، از توان شما به دور است و از اين جهت نبايد بيش از حد نگران باشيد. مهين دلسوزي شما براي او حتما كار ساز خواهد بود پس نگران نباشيد.(7)
4. كتابهايي را در زمينه "حجاب" و "احكام روابط زن و مرد" به او معرفي كنيد يا حتي مي توانيد به مناسبتهاي مختلف كتابي را در اين زمينه به آنها هديه نمائيد. با مطالعه كتاب، بصورت غيرمستقيم متوجه رفتار خود مي شود و مي داند كه رفتارش تاكنون اشتباه بوده است.
5. به جاي آنكه بر نقاط ضعف تأكيد نماييد نقاط مثبت او را برجسته سازيد. مثلا بگوييد شما دوست خوب و دوستداشتني من هستيد. چون اهل نماز و روزه هستيد و مسايل اسلامي را رعايت مي كنيد، انتظار خداوند از شما اين است كه از اين پس نيز مسايل اسلامي را كاملاً رعايت كنيد.
6. به او بگوييد كه نماز و روزه و ديگر اعمال و عبادات شما در صورتي در رشد و بالندگي شما أثر كامل و همه جانبه دارد كه نسبت به همه احكام اسلامي از جمله روابط اسلامي اعتنا و توجه داشته باشيد.
7. اگر هيچ يك از اين راهكارها مؤثر و مفيد واقع نشد و دوستان شما همچنان به رفتار نادرست خود ادامه دادند، سعي كنيد مدتي از ايشان تا حدودي فاصله بگيريد و كمتر با آنها رفت و آمد داشته باشيد، شايد متوجه شوند كه فاصله گرفتن شما بخاطر آن است كه حجاب اسلامي را رعايت نمي كنند. اگر كار آنها ادامه پيدا كرد و هيچ راهي براي اصلاح وجود نداشت و احتمال تأثيرپذيري از آنها را مي دهيد و يا اينكه رفت و آمد و ارتباط شما با آنان به معناي تأييد رفتار آنها است، در اين صورت از رفت و آمد با آنها اجتناب كنيد يا ارتباط را به حداقل برسانيد. البته توجه داشته باشيد كه كمك كردن به ديگران وخوش رفتاري باآنان بادوست گرفتن ورفاقت كردن تفاوت دارد. فرد مؤمن درخوبي كردن به ديگران خوب و بد نمي كند اما در مسأله دوستي ورفاقت حساس وعميق است.
9. اگر دوست شما از افراد خانواده و فاميل نزديكتان است بگونه اي كه عملاً نمي توانيد با او قطع رابطه كنيد، سعي نماييد با ظرافت و در موقعيتهاي مناسب نسبت به رفتارش اظهار نارضايتي كنيد. شايد نارضايتي شما مؤثر واقع شود.
آشنايي با فلسفه و حدود حجاب اسلامي، عمل نمودن و رعايت اخلاق و حجاب اسلامي، آشنايي با روشهاي صحيح هدايت و ارشاد از مهمترين مسايلي است كه بايد شما با آنها آشنايي داشته و با توجه به آنها دوستان خود را به رعايت حجاب اسلامي دعوت نماييد.
پي نوشت ها:
1. مسئله حجاب، مرتضي مطهري، انتشارات صدرا، 1369 ، چاپ18، ص 85.
2. نجفى خمينى محمد جواد، تفسير آسان، انتشارات اسلاميه - تهران، چاپ اول، 1398 ق. ج‏14، ص 75.
3. مسأله حجاب، مرتضي مطهري، همان، ص 111.
4. در مورد آشنائي با فلسفه حجاب مراجعه نمائيد به: فتّاحي زاده، فتحيّه، حجاب از ديدگاه قرآن و سنت، فصل 4 و 5، دفتر تبليغات اسلامي، چاپ دوم، 1376 .
5. كليني، محمد ابن يعقوب، اصول كافي، ج 3، ص 156 . مكتب الاسلاميه.
6. آل عمران، آيه159.
7. براي مطالعه بيشتر ر.ك : دادسراي انقلاب اسلامي، شيوههاي صحيح امر به معروف و نهي از منكر، سازمان تبليغات اسلامي، چاپ اول، 1369.