جنگ عایشه با حضرت علی(ع)

با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با این مرکز.
در قرآن نسبت به جنگ جمل كه بين امير المومنين و طلحه و زبير و عايشه در گرفت، آيه اي وجود ندارد، زيرا واقعه جنگ جمل پس از رحلت پيامبر گرامي اسلام و انقطاع وحي بوده؛ طبيعي است كه در اين باره آيه اي وجود نداشته باشد
اما نسبت به خود عايشه در قرآن آياتي وجود دارد كه گاه با عنوان عامي از او ياد مي شود و گاهي به خصوص ايشان مربوط مي شود .
قرآن تمامي همسران پيامبر را ام المؤمنين ناميده از جمله عايشه .
خداوند فرمود: "النبي أولي بالمؤمنين من أنفسهم و أزواجه امّهاتهم؛(1) پيامبر اولي و سزوارتر به مؤمنان از خود آنان است . زنانش [در حكم احترام و عطوفت و حرمت ازدواج با آنان] مادران مؤمنان‌اند".
اين كه قرآن از همسران پيامبر به عنوان "امهات المؤمنين" ياد كرده، از دو جهت است: وجوب بزرگداشت و احترام، و ديگري: حرمت ازدواج با آنان پس از پيامبر.(2)
گر چه دربارة آية 11 نور(افك) دو نظر وجود دارد:برخي آن را مربوط به عايشه مي دانند. دوم: برخي آن را مربوط به مارية‌ قبطه مي دانند كه "مقوقين" پادشاه مصر او را به رسول خدا(ص) هديه كرد . او از پيامبر (ص) ابراهيم را آورد. در صورتي كه افك مورد بحث آيه درباره عايشه باشد، آيه مي گويد: كساني كه اين دروغ را تراشيدند، جمعيت كمي از شما هستند كه با هم تباني كرده اند كه با انتشار چنين دروغي قداست و نزاهت رسول خدا را لكه دار ساخته و ميان مردم رسوا سازند. از اين رو آنان را مورد توبيخ قرار داده است. نيز كساني را كه اين داستان را شنيدند و آن را رد نكردند.
نيز در شان نزول آیه «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ تَبْتَغِی مَرْضَاتَ أَزْوَاجِکَ»(3)دو گونه روایت آمده که یکی مربوط به ماریه است.
بنا بر یک دسته از روایات، پیامبر هر روز پیش یکی از همسرانش بود. اوقات را میان آنان تقسیم کرده بود. روزی که نوبت حفصه بود، از پیامبر اجازه گرفت برای انجام کاری، به منزل پدر خود (عمر) برود. آن گاه پیامبر کنیز خود (ماریه قبطیه) را به اتاق حفصه آورد. وقتی حفصه آمد، ناراحت شد و به پیامبر اعتراض کرد.
پیامبر به حفصه سخنی را گفت و اضافه کرد: «نزد تو امانت باشد و به دیگران مگو» حفصه امانت‌داری رعایت نکرد و چون با عایشه دوست بود، موضوع را به وی گفت و پیامبر از این کار حفصه ناراحت شد.(4)
برخی مفسران علت نزول آیه را این می‌دانند که پیامبر وقتی نزد همسر خود «زینب دختر جحش» می‌رفت، وی از عسلی که تهیه کرده بود، برای پیامبر می‌آورد و حضرت می‌خورد . چون عائشه از جریان آگاه شد، ناراحت گردید و با حفصه توطئه کردند که پیامبر از آن عسل نخورد. پیامبر نیز قسم یاد کرد که نخورد اما بر اساس دستور خدا، از تصمیم خود مبنی بر نخوردن عسل، منصرف شد.(5)
در تفسیر نمونه مناسب‌ترین و مشهورترین شأن نزول را همین مطلب اخیر می‌داند و به جریان ماریه قبطیه اشاره نمی‌کند.(6)
برای آگاهی بیش تر به تفسیر مذکور و تفسیر راهنما، ج 19، ص 163 ـ 164 مراجعه نمایید.
پی‌نوشت‌ها:
1. احزاب (33) آيه 6.
2. تفسير الميزان، ج 16، ص 277.
3. تحریم (66) آیه 1.
4. بحار الانوار، ج 22، ص 229 ـ 230؛ المیزان، ج 19، ص 392.
5. تفسیر نمونه، ج 24، ص 271.
6. همان.