آیا تمامی روایات نقل شده در اصول کافی و بهارالانوار معتبر و قابل استناد می باشد واگر اینگونه نیست این روایات چگونه دسته بندی شده اند و به چه طریقی از صحت یک حدیث یا روایت باید مطمعن شد ؟ نظر جمیع علما در این خصوص چیست ؟
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
کتاب بحار الانوار يک مجموعه حديثي است که هم در آن احاديث معتبر و هم احاديث ضعيف فراوان است . تلاش علامه مجلسي بيش تر بر اين بوده که ميراث حديثي شيعه را جمع آوري کرده و از نابودي در امان بدارد. در جمع آوري بحار الانوار، ايشان بيش تر در مقام يک محدث به جمع آوري احاديث همت داشته ،تا بعد از جمع آوري و در امان شدن از نابودي، به بررسي بيش تر آن ها پرداخته شود.
اما کليني در کافي هدفش جمع آوري احاديث نبوده، بلکه ايشان به عنوان يک عالم و فقيه و حديث شناس در مقام جمع آوري احاديث معتبر از نظر خودش بوده، هم چنان که کتاب هاي فقيه، تهذيب و استبصار اين گونه اند.
روايات کتاب کافي از نظر نويسنده اش همگي از اعتبار برخوردارند. البته درجه اعتبار آن ها يکسان نيست، ولي همه آن ها از حداقل اعتبار در نگاه نويسنده بر خوردار بوده اند.
از آن جا که هيچ کتابي جز کتاب خدا حق مطلق نيست و هر چه دست غير معصوم در جمع آوري آن دخيل بوده، باطل هم در آن يافت مي شود، کتاب کافي که معتبر ترين کتاب روايي شيعه است، با اين که روايات معتبر آن فراوان است، ولي نمي توان همه رواياتش را معتبر شمرد .
روايات به دو دسته تقسيم شده اند:
متواتر که احاديثي اند که ناقلان و راويان آن در هر طبقه آن قدر فراوان و متنوع اند که هر کسي کمي توجه کند، يقين مي يابد که ممکن نيست اينان همگي دست به دست هم داده باشند تا اين مطلب را به دروغ به پيامبر يا امام نسبت دهند . شنونده يقين مي يابد که حتما پيامبر در مواضع مختلف يا در جمع بسياري از مردم اين سخن را گفته که اين همه فرد از ايشان اين سخن را نقل کرده اند. روايات متواتر کم هستند.
روايات آحاد(خبر واحد) که يک يا چند نفر از معصوم نقل کرده اند و تعدادشان به حدي نيست که براي شنونده يقين به صدور ايجاد کند.
روايات واحد را از لحاظ اعتبار به چند دسته اصلي تقسيم کرده اند :
صحيح که همه راويان آن تا معصوم شناخته شده، مورد وثوق و شيعه هستند.
موثق که همه راويان شناخته شده و مورد وثوق اند ،گر چه بعضي شيعه دوازده امامي نيستند.
حسن که همه راويان شناخته شده و شيعه هستند و هيچ کدام هم ايرادي ندارند، ولي به حد وثاقت و مورد اطميناني نيستند.
ضعيف که هيچ کدام از موارد فوق نبوده و سند داراي ايرادي هست .
تقسيم بندي هاي ديگري نيز به اعتبار متن و سند وجود دارد که بايد به کتاب هاي علم حديث و درايه مراجعه کنيد.
