مگر گفته نشده که سجده کردن به غیر از خدا حرام است؟ پس چرا خداوند به شیطان گفت که به انسان سجده کن؟
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
سجدة فرشتگان در برابر آدم، تحيّت و احترام براي آدم بود . خضوع و عبادتي براي خداوند، زيرا به خاطر امر و فرمان و اطاعت از خداوند چنين احترامي را براي انسان کامل، يا مقام انسانيت روا داشتند.
از اين گذشته به گفتة بسياري از علماي بزرگ بر آنند که سجده ذاتاً عبادت نيست، بلکه عبادت بودن آن در صورتي است که به انگيزه عبادت و پرستش آورده شود، بنابر اين ممنوعيت سجده بر غير خدا منع شرعي دارد . با دليل عقلي و شرعي ثابت شده اگر نه براي عبادت بلکه به صرف تحيت و احترام باشد ،دليلي بر منع آن نيست.
شکي نيست که اولاً سجده ملائکه، تعظيم و تکريم آدم بود و نه عبادت او.
ثانياً: سجده براي آدم تحيت بود، نه عبادت و اطاعت، چنان که روايتي از امام صادق(ع) و روايتي از امام کاظم به آن تصريح کرده است، از اين رو معبود حقيقي فرشتگان در آن جريان فقط خداوند بود . آن ها از باب اطاعت امر الهي براي آدم سجده کردند، يعني چون آدم را مظهر خدا يافتند، نه معبود خود، براي او سجده کردند.(1)
سوم: همان طور که خداوند ما را از سجده در برابر غير خودش نهي کرده، در جريان آدم، فرشتگان را مأمور به سجده بر آدم نمود، بنابر اين سجده فرشتگان بر آدم اطاعت از خدا بوده و سجده نکردن ما بر غير خدا هم طبق فرمان اوست . هر کدام در جاي خود درست و فرمانبرداري از خداوند است.
پي‌نوشت:
1. تفسير تسنيم، ج 3، ص 272.
