با سلام می خواستم بدانم با توجّه به اینکه شعبده بازی و جادوگری در زمان های قدیم یک جور بوده اند و در زمان حال شعبده بازی با جادوگری تفاوت دارد و شعبده بازی به یک علم تبدیل شده است و هدف از انجام شعبده بازی، خلق صحنه های جذاب و سرگرم کننده برای مردم است. خواهشمندم توضیح کامل و شفافی در رابطه با اینکه شعبده بازی و کسب درآمد از طریق آن چه حکمی دارد؟ در صورتی که شعبده باز در ابتدای نمایش خود، اعلام کند که عمل او صرفا خطای دید است، در این صورت چه حکمی دارد؟ با تشکر فراوان
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
جوابي که درنامه قبلي شما داديم، يک جواب کليشه اي نيست، بلکه متن فتواي حضرت آيت الله خامنه اي است که در پاسخ سؤال مشابه سؤال شما فرمودند.(1)
اينکه درپاسخ رهبري بين شعبده و تر دستي تفکيک کرده است، دقيقا اشاره دارد به جدا کردن کارهايي که به صورت سحر انجام مي شود، ازکارهايي که به عنوان سر گرمي صورت مي گيرد.
زيرا: شعبده در اصل سحر است و تعليم و تعلم سحر حرام است. سحر به معناي حيله و خدعه و نيرنگ است که ساحر با شعبده و امثال آن انجام مي دهد. هرکاري که به عنوان خدعه و نيرنگ حيله و تخيل باشد، مصداق شعبده است و جايز نيست.
اما آنچه شما نوشته ايد، در صورتي که مصداق تردستي باشد و خدعه و فريب درکار نباشد و مصداق سحر و شعبده نباشد، اشکال ندارد. مورد آن را عرف تشخيص مي دهد و تعيين مي کند.
اما آنچه از ترويج فرهنگ با شعبده در کشورهاي جهان اشاره کرده ايد، ملاک و معيار حکم شرع، فرهنگ کشورهاي جهان نيست، بلکه ملاک احکام شرع را مصلحت و مفسده تشکيل مي دهد. براساس مصلحت و مفسده احکام بيان مي شود. بسياري از چيزهايي که در اسلام به عنوان گناه حساب مي شود، ممکن است در کشورهاي جهان به عنوان فرهنگ قلمداد گردد. اين دليل بر تغيير حکم شرع نمي شود. هم چنين مجوّز اداره ارشاد دليل بر صحت و مشروعيت مسأله نمي شود.
در هرصورت آنچه از رهبري به دست ما رسيده، همين است که اگر مصداق شعبده باشد، حرام است و اگر صرف تر دستي باشد، اشکال ندارد.
چنانچه پاسخ ما براي شما قانع کننده نباشد ،مي توانيد مستقيما با دفتر رهبري ارتباط بگيريد تا شما را دراين مسأله بيش تر راهنمائي نمايند.
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه اي أجوبة الاستفتاءات ، ص: 270 س 1229: