تکرار قسمتی از دعا، مداحی و ذکر مصیبت بین ادعیه

پاسخ:

1. فرازهای دعاها را چند بار تکرار کردن، اشکال ندارد و چه‌بسا درجاهایی که برای دعاکننده حالت تقربی ایجاد کند، خوب هم هست؛ حتی در عبادات توقیفی مثل نماز هم تکرار اذکار و آیات سوره حمد و سوره و گفتن ذکر در بین آیات حمد و سوره، اشکال ندارد و جایز است؛ اما نه به نيت جزئيت ( يعني تكرار را جزء دعا و سوره بدانيم).
2. هنگام خواندن دعاها در جمع، فرازهایی را ترجمه کردن و تلاوت کنندگان دعا را به مضمون دعا توجه دادن نیز اشکالی ندارد؛ زیرا دعا عبادت توقیفی نیست که موالات در اجزا لازم باشد و واقع‌شدن کلامی غیر از دعا در آن باعث بطلان گردد.
3. به همان دلیل، شعر خواندن و ذکر مصیبت هم اشکالی ندارد.
این‌ها از باب جواز و عدم حرمت است؛ اما بهتر آن است که دعاها آن‌گونه که از معصوم روایت‌شده، بدون کم‌وزیاد و تکرار و... خوانده شوند.
در روایتی آمده که امام صادق (ع) فرمود: گاهی گرفتار می‌شوید و هیچ یاور و راه نجاتی نمی‌یابید. در این حال، دعای غریق را بخوانید و بگویید: «يا الله يا رحمن يا رحيم يا مقلب‌القلوب ثبت قلبي على دينك».
راوی گوید من دعا را این‌گونه خواندم:
«يا الله يا رحمن يا رحيم يا مقلب القلوب و الابصار ثبت قلبي على دينك ».
و عبارت «و الابصار» را در آن اضافه کردم.) امام فرمود:
إن الله عز و جل مقلب القلوب والابصار، ولكن قل كما أقول لك: «يا مقلب‌القلوب ثبت قلبي على دينك». خداوند متحول کننده قلب‌ها و دیده‌ها هست (جمله‌ای که اضافه کرده‌ای، ازلحاظ معنا درست است)، اما در دعا آن‌گونه که تعلیم داده‌ایم، بگویید (و چیزی اضافه یا کم نکنید). (1)
چه‌بسا بزرگانی دعاها را به دارو تشبیه کرده‌اند که باید آن‌چنان‌که دکتر تجویز کرده، خورده شود و کم‌وزیاد کردن آن، حداقل اثرگذاری را کم می‌کند.
پی‌نوشت:
1. شیخ صدوق، کمال‌الدین، ص 351-352، قم، انتشارات اسلامی، 1363 ش.