علل شكست قيام توابين چه بود؟
2- چرا مختار در مكه با آل زبير بيعت كرد؟
در آغاز بايد گفت: گرچه قيام توابين شكست خورد، اما اين قيام بر مردم تاثيرعميق گذارده و براي بيداري امت اسلامي، جرقه قابل توجهي بود و زمينه و جرأت و جسارت قيام در برابر حكومت ديكتاتوري اموي را به خوبي فراهم كرد. (1)اين قيام سبب شد كه مردم بيشتر با جنايات امويان آ شناشوند و حق را از ناحق تشخيص دهند، هم چنين قيام توابين زمينه ي قيام مختار فراهم نمود.
در شكست قيام توابين عوامل متعدد تاثير گزار بودند، از جمله اينكه توابين به منظور پيروزي قيام نكرده بودند، بلكه با هدف انتقام از قا تلان امام حسين (ع) قيام نموده بودند ، حال اين امر با پيروزي ظاهري تحقق مي يافت يا با شهادت، همچنين شتاب زدگي، كمي نيرو و تجهيزات و عدم مديريت جنگ از عوامل مهم اين شكست محسوب مي شوند. توضيح اينكه قيام توابين درزماني صورت گرفت كه بر تخت دارالاماره كوفه در زمان قيام توابين عبدالله بن يزيد، فرستاده عبدالله بن زبير نشسته بود. زبيريان خود از طالبان قدرت بودند. از سوي ديگر، قاتلان اصلي حسين بن علي عليه السلام همچون عمر بن سعد و شبث بن ربعي هر كدام با قبيله يا طايفه اي در پشت سر خود هنوز در كوفه حضور داشتند و روابطشان با دارالاماره زبيريان نيز حسنه بود. جنگ كردن با اين قاتلان و طوايف منتسب به آن ها، كنار آمدن با عبدالله بن يزيد و زبيريان حاكم بر كوفه و همچنين تجهيز براي انتقام كشي از قاتلان اصلي همچون عبيدالله بن زياد همگي كياست و تدبير فوق العاده اي مي طلبيد. آنان در عزم به سوي اين قتال، چنان شتاب داشتند و آن قدر احساسات شهادت طلبانه در آن ها قوي بود كه آن هنگام كه از «نخيله» حركت مي كردند سليمان به سپاهيان دستور داد تا هنگام شب خود را به «دير اعور» برسانند. اين حركت سريع باعث شد تا بسياري از همراهان وي جا بمانند. (1)
يكي از عوامل مهم واساسي شكست توابين محدودبودن نيرو و تجهيزات جنگ مي باشد. گرچه توابين انسان ها با ايماني بودند، از اين رو در نبرد هاي اوليه پيروزي هايي نصيب آنان گرديد، اما تجهيزات و نيروي طرف مقابل بيشتر از توابين بود وهر روز بر تعداد آنان افزوده مي شد، چنانكه ده هزار نيروي تازه نفس به فرماندهي«ابن نمير» و «ادهم بن محرزباهلي» در برابر نيروهاي خسته و مجروح توابين قرار گرفتند.(3)
در اين باره به كتاب قيام توابين ،محمد علي چناراني مراجعه نماييد، همچنين درباره ابعاد زندگي مختار به كتاب ماهيت قيام مختار، ابوفاضل رضوي مراجعه فرماييد.
پي نوشت ها:
1. http://www.tabnak.ir/fa/news/286622
http://rajanews.com/detail.asp?id=753 .2.
3. http://www.hawzah.net/FA/MagArt.html?MagazineArticleID=38623MagazineNumb...
