خیلی مایل هستم در دوره های آموزش شیوه های نوین تبلیغات فرهنگی شركت كنم اما جایی را نمی شناسم كه به طورمنسجم وكامل این كار را انجام دهد و واقعا برایش ارزش داشته باشد.لطفا راهنمایی بفرمایید.
برادر گرامی! اهميت تبليغات در جهان امروز، وجوه مختلفی دارد كه میتواند مورد بررسی قرار بگيرد؛ تبليغات، ابزاری برای انتقال فرهنگ و بيانكنندهی پيشرفتها و كاركردهای علمی و فرهنگی و بازگو كننده عقايد گروهها و فرهنگها است. اين تبليغات میتواند وحدت آفرين باشد و يا در جامعه هيجان مثبت و منفی ايجاد میكند. بنابر اين در وجه مثبت خود ضرورت دارد و باعث ارتباط مستحكم و لازم بين مؤلفههای مختلف میشود.
اما تبليغات به گروههای ديگری نيز تقسيم میشود، مثلا تبليغات سفيد كه به تبليغات روشن و مستقيم گفته میشود و از طريق راست گويی و بيان حقيقت انجام میشود كه متاسفانه اين نوع تبليغات در جهان امروز، بسيار كم رنگ است و جای خود را به تبليغات خاكستری داده كه در آن نوع پيام و منبع پيام، نامشخص و نامفهوم است.
گروه ديگر تبليغات، تبليغات سياه هستند كه پيامهای ساختگی و نادرست نيرنگ آميز را ارائه میكنند كه در بيشتر در جنگهای سياسی از اين شيوه استفاده میشود. يكی از مخالفان نظام جمهوری اسلامی در تعريف مبارزه با نظام میگويد: اگر ما مسير نظام جمهوری اسلامی را 100 كيلومتر فرض كنيم، 90 كيلومتر آن تبليغات است كه اين اهميت بحث تبليغ را نشان میدهد.
حال اگر بخواهيم تبليغات را از ديدگاه قرآن بررسی كنيم متوجه اين موضوع خواهيم شد كه انبياء الهی با توجه به مقتضيات زمانی و مكانی و اجتماعی، از انواع مختلف تبليغات استفاده میكردند كه میتوان نزديك به 250 شيوه تبليغی را از قرآن استخراج كرد.
يكی از مهمترين روشهای تبليغی پيامبران، روش استدلال و منطق است كه حدود 10 آيه قرآن به آن اشاره دارد. بيان صريح عقايد، نصيحت و خير خواهی، مهربانی و شفقت ورزی، يادآوری نعمتهای الهی، انذار و هشدار، پاسخ آرام و مدارا با تهمتها و خشونتهايی كه نسبت به پيامبران و بزرگان روا داشته میشد، عدم درخواست مزد و تبيين آن برای مردم، ما از شما مزدی نمیخواهيم، مگر اينكه ايمان بياوريد، از ديگر روشهای تبليغی پيامبران بوده است.
هجرت، برای يافتن عرصههای جديد تبليغ در دين كه در 5 آيه قرآن به آن اشاره شده است، به كاربردن روشهای مقايسهای بين اديان توحيدی و اديان ديگر، تشويق و ترغيب، مرحله بندی دعوتها، اميد بخشی و پرهيز از يأس، استفاده از همه فرصتها، جدال و مناظره نيكو، برائت از مشركان كه در چهار آيه قرآن به آن اشاره شده، از جمله روشهايی بوده است كه پيامبران در تبليغ دين از آن استفاده میكردند.
همراهی پيامبران با مخالفان و قبول سخنان درست آنها و در مقابل ارشاد آنها در مواضع انحرافی، استفاده از روش تبشير و فعاليت پنهانی، روش مبارزه علنی با شرك، روش خطاب توأم با عقل و فطرت، تحريك ايمان، استقامت، روش نظم و وقت شناسی، دعوت به اصلاح اقتصادی در جامعه، خطابه و سخنوری، بيان حكمتهای ظريف و دقيق، تكلم به زبانهای متعدد؛ حتی زبان حيوانات، احقاق حق و داوری عادلانه، شكر دائمی، استفاده از صدای نيكو در تبليغ دين، پيشتازی در خيرات و توجه به خانواده،تأسيس كعبه، مسجد و مراكز تبليغی، اهتمام به نماز و زكات و احكام الهی، مهمان نوازی، تشكيل كادر اصلی و مركزی برای تبليغ عامه، از جملهی شيوههايی است كه در قرآن كريم برای تبليغ وجود دارد.
تبليغات در جهان امروز، به دليل بهرهگيری از ره يافتهای تكنولوژی مدرن و متنوع، بسيار پيچيده و حساس است و متخصصان زيادی در اين امر تلاش میكنند كه بعضی از اين روشهای تبليغی، با قرآن سازگاری دارند و برخی نيز مخالف دستورات قرآنی است. به عنوان مثال برخی از روش استدلالی كه در جهان امروز مورد استفاده قرار میگيرد، جای خود را به روش شبه استدلالی و گرفتن ژست استدلال گرايانه داده است.
1) روش تدريجی يا مرحلهای، يكی از روشهای نافذ و بسيار قوی است كه جهان كفر در طول سالهای متمادی آن را مرحله به مرحله انجام میدهد؛ بر خلاف ما كه میخواهيم در كارهای خود را يكباره و به روش بلدورزی انجام دهيم.
2) روش شرطی، يكی ديگر از روشهای تبليغی است كه در تبليغ مسائل فرهنگی و تجاری زياد استفاده میشود و عموماًبرای مسخ فرهنگ جوامع استفاده میشود؛ به عنوان مثال جا انداختن اين مطلب در ذهن افراد كه پوشش و حجاب برای افراد سطح پايين جامعه است و افراد با فرهنگ، بايد از پوشش نامناسبی برخوردار باشند كه اين، يك جور شرطی كردن افراد است.
3) روش نفی و اثبات، يكی ديگر از اين روشها است كه مانند روش استدلال است؛ اما از نوع منفی، كه در واقع میتوان گفت تبليغ خود به وسيله تخريب شخصيت ديگران است.
4) روش جنگ روانی و تحريك احساسات افراد، سوق دادن روحيهها به جهت خاص، روش طرح ناگهانی كه معمولاًدر تبليغات تلويزيونی از آن استفاده میشود؛ به عنوان مثال پخش آگهی بازرگانی در اواسط يك برنامه تلويزيونی كه در نوع خود بسيار تأثيرگذار است.
5) روش جو سازی، يكی ديگر از اين روشها است؛ مثل بحث تروريست بودن مسلمانان يا بحث انرژی هستهای است كه جهان استكبار از روش جوسازی بر ضد ايران استفاده میكند كه البته اين روش در دراز مدت، محكوم به شكست است. اما در كوتاه مدت تأثيرات خود را میگذارد.
6) روش تكرار، يكی از روشهای اثرگذار است كه میتوان مطلب يا مسألهای را بارها تكرار كرد تا تبديل به باور شود؛ مثل شايعه سازی.
استفاده از ستارههای ورزشی، سينمايی، فرهنگی و علمی، يكی ديگر از اين كارها است كه میتوان برای تبليغ از آنها در جنبههای مثبت استفاده كرد. تظاهر كردن و خود را طرفدار ملتها دانستن، يكی ديگر از روشهای تبليغی امروز است.
اصول تبليغی قرآنی، میتواند بيانگر وجه تمايز تبليغات قرآنی از غير قرآنی باشد؛ تعهد به اخلاق و ارزشهای اسلامی و اينكه به آنچه تبليغ میكنيم وفادار باشيم، توجه به حكمت، واقع نمايی و پرهيز از بزرگنمايی، همه سونگری و سنجش همه جوانب، مبتنی بودن تبليغات ما بر فطرت انسانی، پيش تازی اسوهها در عمل كه بسيار مهم است و كسانی كه تبليغات كار دينی میكنند خود بايد در جلوی ديگران حركت كنند، از جملهی اين اصول قرآنی است.
در مكتب قرآن، توجه به رشد و تعالی همه جانبه انسان است، اما در تبليغات نوع غربی يا هيچ خاصيتی برای رشد و تعالی انسان نيست و يا او را به نقطه نازلتری میبرد و به ابتذال رهنمود میكند.
در پايان بايد گفت كه تأثير تبليغات قرآنی، بسيار عميق و پايدار است. اما تبليغات غربی چون با فطرتها سازگاری ندارند، چندان عميق نيست و همان گونه كه قرآن گفته، حيله و مكر شيطان ضعيف است و در دراز مدت خاصيت خود را از دست خواهد داد.
آدرس مراكزی كه در صدد برقراری دوره های آموزشی"مدیریت فرهنگی" هستند:
1. مدیریت فرهنگی: ( <http://www.modirfarhangi.gigfa.com/wordpress/>)
2. مركز آموزش های فرهنگی كاربردی : (<http://www.octc.ir/portal>)