با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
اختلافات و تفاوت شيعه و سني به دو اختلاف مهم بر مي­گردد:
1- اعتقاد به عصمت اهل بيت(ع) و دوازده امام كه شيعيان پذيرفته­اند . اعتبار سنت آنان در احكام و مسائل ديني که بر اساس آن برخي از اصول ديني و بسياري از احكام و مسائل فروع مذهب اماميه شكل گرفته است.
2- اعتقاد به عدالت صحابه كه همه، يا بسياري از عالمان اهل سنت آن را پذيرفته اند .بر اساس آن برخي از اصول و بسياري از فروع ديني آنان شكل گرفته است. امروزه برخي از اهل سنت، عدالت صحابه را قبول ندارند.
بر اساس اعتقاد به اهل بيت كه شيعه آن را پذيرفته است، مي گويد: پيامبر(ص)، حضرت زهرا(س)، امام علي(ع)، امام حسن(ع)، امام حسين(ع) و نه امام از فرزندان امام حسين(ع) تا حضرت مهدي(عج) از موهبت عصمت بهره مندند. آنان الگوهاي شايسته و انسان هاي كاملي هستند كه از گفتار و كردار آنان مي بايست اسلام را شناخت. اسلام را مي بايست از دريچه سنت آنان نگريست . تفسير صحيح از اسلام و احكام و قواعد و اعتقادات اسلام، از طريق آنان درست است . هر تفسيري كه آنان ارائه نمودند، درست است. بايد آن را پذيرفت. بر اين اساس شيعه به مرجعيت ديني امامان خود معتقد است و اهل سنت آن را قبول ندارد.
طبيعي است آناني كه حجيّت سخنان امامان(ع) را قبول ندارند، در شناخت اسلام (هم در بعد جهان بيني و هم در بعد ايدئولوژي) با شيعيان تفاوت داشته باشند. از اعتقاد و عدم اعتقاد به امامت و پيشوايي اهل بيت در امور دين، در ميان مسلمانان در حوزه هاي فردي و اجتماعي مسلمانان نمودهاي فراواني دارد كه به روشني در حوزه فرهنگي شيعه و سني خود را نشان مي دهد.
بر اساس اعتقاد بسياري از اهل سنت به عدالت و تنزيه صحابه، آنان بدون اين كه درباره يكايك صحابه تحقيق كنند، تمامي روايات صحابه را مي پذيرند. اين رويكرد موجب مي شود رواياتي را كه از ديدگاه شيعيان فاقد اعتبار و حجيّت است، بپذيرند و به آن عمل كند.
پذيرش بي چون و چراي روايات صحابه كه ريشه در اعتقاد به عدالت صحابه دارد، موجب پيدايش تفاوت ها و اختلافات در حوزة فرهنگي مسلمانان بين شيعه و سني مي گردد.
در موضوع امامت و مفهوم آن نيز اختلاف اساسي ميان شيعه و اهل سنت وجود دارد.اهل سنت امامت را به عنوان رهبري اجتماع قبول دارند، ولي امامت به معناي مرجعيت ديني و به معني ولايت را نمي پذيرند.
اهل تسنن براي هيچ كس حتي براي ابوبكر و عمر و عثمان چنين منصبي را قائل نيستند، از اين رو عصمت را در امام و خليفه لازم نمي دانند، ولي شيعه امامان خود را معصوم از خطا مي دانند.
از اين رو استاد مطهري(ره) اختلاف سني و شيعه را در بحث امامت ريشه اي مي داند و مي گويد: « چيزي كه شيعه به نام امامت معتقد است، غير از آن است كه آن ها به نام امامت معتقدند.
آن چه اهل تسنن به نام امامت معتقدند، يك شأن دنيايي امامت است. امام همان حاكم ميان مسلمين، فردي از افرادي مسلمين كه بايد او را براي حكومت انتخاب كنند. آن ها بيش از حكومت بالا نرفتند، ولي امامت در شيعه مسئله اي است مقارن نبوت و بلكه از بعضي از جهات از نبوت بالاتر است».
بر اين اساس امامت از نظر شيعه جزء اصول دين است، ولي نزد اهل سنت از فروع دين محسوب مي شود، زيرا امامت از منظر اهل سنت در حد رهبري سياسي مسلمانان بعد از پيامبر است.
در اين صورت يك مسئله فرعي مثل نماز خواهد بود، اما امامت در شيعه مفهومي است نظير نبوت. در حقيقت ولايت ادامه نبوت است. اين از رو بايد در كنار نبوت به عنوان يكي از اصول دين مطرح گردد.
اختلاف اصلي ديگر در منابع استنباط احكام اسلامي است.
اهل سنت در كنار كتاب و سنت و اجماع،‌اجتهاد صحابه را نيز به عنوان يكي از منابع اصلي شناخت و تعيين احكام بر شمرده‌اند كه منظور از اجتهاد،‌عمل به رأي است. نزد شيعه و اهل بيت، قرآن و سنت دو منبع اساسي براي احكام الهي است و قياس و عمل به رأي و اجتهاد جايگاهي ندارد.
اختلافات كم كم از هنگام رحلت پيامبر به بعد شكل گرفت. اولين اختلاف در مسئله ولايت و خلافت بعد از پيامبر(ص) بود كه ريشة بسياري از اختلافات در اين مسئله قرار دارد. برخي از اختلافات در فروع و احكام ديني در زمان چند خليفة اوّل پديد آمد، مانند نماز «تراويح» كه در شب هاي ماه رمضان نمازهاي مستحبي را اهل سنت به جماعت مي خوانند. اين از سنت عمر برخاسته است و به عنوان اجتهاد عمر به رسميت شناخته شد.اين مسئله در زمان امام علي(ع) وجود داشت. حضرت به مبارزه با اين عمل بدعت آلود پرداخت، ولي مردم آن را نپذيرفتند. كوتاه سخن اين كه اختلافات بعد از پيامبر تدريجاً در بستر زمان شكل گرفته است و در آغاز وجود نداشت. البته اختلافات ديگري نيز در مسائل جزئي و امور عبادي وجود دارد، مانند نحوه وضو گرفتن، نحوه نماز خواندن كه همه به همان مباني بر مي گردد كه توضيح داده شد.
مي توانيد به كتاب نشانه هاي دو مكتب اثر سيد مرتضي عسگري مراجعه نمايد
صرف شيعه بودن سبب نمي شود که شيعه در آخرت عذاب نشود. عذاب و عدم عذاب الهي مبتني بر انجام اعمال و رعايت دستورات خداوند مي‌باشد، يعني اگر ما پيرو علي (ع) باشيم، اما دستورات خداوند را اطاعات نکنيم، عذاب مي شويم. البته شيعه علي بودن مهم ترين سرمايه است و موجب تخفيف عذاب خواهد شد، اما اين معنايش آن نيست که به طور کلي شيعيان عذاب نمي شوند.
درباره تعصب و اخلاص شيعيان هم بايد گفت: شيعيان در اين امر يکسان نيستند. برخي از آن ها انسان‌هاي مخلص و شيعه بودن آنان بر اساس شناخت معرفت اسلام و امامان مي باشد. اينان انسان هاي خوب و مخلص هستند . در اين ميان برخي از شيعيان نيز هستند که شيعه بودن آنان بر اساس تعصبات مذهبي است و از نظر اخلاص هم ضعيف هستند
ما عقيده نداريم که اهل سنت بهشت نمي روند، بهشت و جهنم رفتن آنان نيز مبتني بر اعمال صالح و اطاعت از دستورات خداوند مي‌باشد. اگر آن ها اعمال صالح داشته باشند و بر اساس دستورات ومعيار هاي اسلام عمل کنند ،بهشت مي روند .
گر چه برخي از شيعيان نسبت به اهل سنت تعصب دارند، همان طور که اهل سنت نسبت به شيعيان تعصب دارند،اما اين بدان معنا نيست که تعصب شيعيان نسبت به اهل سنت کور کورانه باشد. متاسفانه رهبران اهل سنت دست به بعضي از اعمالي زدند که زمينه تعصب شيعيان را فراهم کردند. از جمله ولايت امام علي (ع)- که حق امام بود- را غصب کردند . به ساحت مقدس حضرت زهرا (س) اهانت نمودند.از اين رو برخي از شيعيان از اهل سنت نفرت دارند. در عين حال تعصب شيعيان نسبت به اهل سنت به مراتب کم تر از تعصب اهل سنت نسبت به شيعيان مي باشد، زيرا برخي از اهل سنت شيعيان را رافضي دانسته و سخت نسبت به شيعيان بدبين هستند. در ضمن انتظار مي رود شيعه و سني از طرح مسايل اختلافي پر هيز كنند و در برابر دشمنان مشترک متحد باشند .