پرسش 1:
اسارات زنان شرح در برخي بحث هاي اسلامي اين مطلب مطرح مي شود که گاهي زنان در جنگ ها شرکت مي کردند و در نتيجه آنها هم اسير مي شدند. اما گاهي بدون توجه به شرکت يا عدم شرکت زنان در جنگ اسارت صورت مي گيرد، مثل نبرد بني مصطلق يا بني قريظه...........
پاسخ:
پرسشگر ارجمند و گرامي..
در عصر پيامبر(ص) شرائط حاکم بر جامعه به صورتي متفاوت با عصر ما بود، در آن جامعه آن زمان، موضوع اسير شدن زنان و کودکان، امري متعارف و معمولي بلکه تا حدي ضروري به حساب مي‌آمد، زيرا بعد از کشته شدن مردان جنگجوي سپاه دشمن يا يک طايفه،‌اگر زنان و کودکان به عنوان اسارت برده نمي‌شدند و از آنان مراقبت و نگهداري نمي‌شد و هزينه زندگي آنان تأمين نمي‌گرديد،‌مشکلات زيادي براي خود ‌آنها به وجود مي‌آمد، چون زنان نمي‌توانستند امور زندگي خود و نيازهاي خانواده را تأمين کنند، بنابر اين ضرورت اجتماعي آن زمان چنين اقتضا مي‌کرد که زنان و کودکان به اسارت گرفته شوند تا هم از نظر معيشت تأمين گردند، هم از نظر اخلاقي و فرهنگي و تربيت داراي سرپرستي باشند که به آنان رسيدگي نمايد .
اين عمل نه تنها به ضرر و زيان آنان، در آن عصر نبود، بلکه نوعي خدمت به آنان به حساب مي‌آمد . در مورد اسلام نيز با تربيت و‌آگاهي از احكام و قواعد و آداب و اخلاق اسلامي نيز نوعي خدمت به آنها به حساب مي آمد.
آن عصر زنان کاملاً وابسته به مردان بودند و به شدت نياز به سرپرست داشتند . سرپرستي هم بايد توسط مردان انجام مي‌شد، همچنين اگر زنان و کودکان را رها مي‌کردند، مورد حمله و تجاوز طايفه‌ها و گروه‌ها و افراد قدرتمند ديگر قرار مي‌گرفتند.
البته اسلام بعد از به اسارت گرفتن زنان و کودکان و افراد ديگر زمينه‌هاي زيادي براي آزادي تدريجي آنان فراهم کرده که در کتاب‌هاي فقهي آمده است.
براي آگاهي بيشتر به کتاب‌هاي‌هايي مانند:
1) نگاهي به بردگي، از محمدعلي گرامي؛ 2) اسلام و مسأله آزادي بردگي،‌از موسوي زنجاني؛ 3) بردگي در اسلام،‌از صادق ايرجي، مراجعه نماييد.