راه مقابله با ناامیدی

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
انسان معجوني از جسم و روح است. جسم مرکَب روح است اما به تدريج به سوي فرسايش فرو مي‌رود . تنها روح است که مرکز آمال و اميدها، خوشي و ناخوشي‌ها، عشق يا احساس پوچي و نااميدي است اما هم فعاليت‌هاي بدني و هم رواني انسان به وسيلة «ايمان، شور و شوق، عشق و اميد» تعالي مي‌پذيرد.
براي اميدواري به زندگي و داشتن آينده‌اي خوش بايد به «احيا و تقويت روح و اراده» پرداخت . کليد و رمز موفقيت انسان‌هاي «موفق» را به دست آورد. اما حيات و زندگي روح و نفس آدمي به چند چيز است که عبارتند از:
1- معرفت و شناخت،
2- ايمان و داشتن هدف،
3- عمل صالح.
در هر کاري انسان به آگاهي و اطلاعاتي کافي نياز دارد تا هدف را بشناسد و درستي آن را باور کند و انگيزه و علاقه براي رسيدن به آن هدف در او ايجاد شود.
هدف، هر چه عالي‌تر و از قداست بيش تري برخوردار باشد، علاوه بر ايجاد شوق و علاقه بيش تر، بر همت و تلاش فرد مي‌افزايد و درجه اعتماد به نفس و خودباوري را در شخص افزايش مي‌دهد.
پس در مقياس کلي زندگي، نخست بايد از آفريننده هستي، هدف «آفرينش خود و جهان، و هدف زندگي» معرفتي کسب کرد.
از نظر قرآن روح انسان با «معرفت و ايمان و عمل صالح» زنده است(1) . با آن سرور و نشاط، اميدواري به آينده و حرکتي رو به جلو دارد. علي(ع) مي‌فرمايد: کسي که خدا را بشناسد، هرگز در مشقت و بدبختي نمي‌افتد؛(2) زيرا کسي که خدا را بشناسد، اهل تقوا مي‌گردد و گناه نمي‌کند.(3) در نتيجه، قلبي نوراني و اميدوار به لطف و رحمت خدا دارد.(4) به آن چه در پيشگاه او است،‌ميل و رغبت نشان مي‌دهد.(5)
کسي که خدا را بشناسد، دوستش خواهد داشت(6) و با او انس مي‌گيرد، درد دل و مناجات مي‌کند و مي‌گويد: اي خداي من! چه کسي است شيريني دوستي و محبت و نزديکي تو را بچشد و لحظه‌اي نخواهد از تو دل بکند، و روي برگرداند يا کسي و چيزي غير تو را جستجو کند؟!(7)
از اين رو خداشناس هيچ گاه احساس تنهايي، پوچي و بي‌هدفي نمي‌کند. دلگيري و ناراحتي عمقي ندارد، چون معشوق و محبوبش (خدا) پيوسته با او است و شخص خود را پيوسته در طاعت و تسليم معشوقش قرار مي‌دهد.(8)
خدا نيز دوستش مي‌دارد. به قلبش نور و اميد، به روحش آرامش و اطمينان مي‌بخشد.محبت او را در دل دوستان خالص و برگزيدة اهل زمين و فرشتگان و ساکنان عرش خود قرار مي‌دهد تا او را دوست بدارند.(9)
کدام آينده و زندگي زيباتر و دل‌انگيزتر و اميدبخش‌تر از چنين زندگي‌اي است؟
بنابراين با تقويت «معرفت و تحکيم ارتباط قلبي، گفتاري و عملي» با خدا، ثبات قدم، استواري اراده و اميدواري به آينده زندگي دنيا و آخرت حاصل مي‌شود .روح حيات و زندگاني جاويد خواهد داشت .پيوسته در مسير رشد و کمال و مسرور سرزنده بودن به پيش مي‌رود.
برخي از راهكارها كه در زمينه تسلط بر افكار و نااميدي مفيد است عبارتند از:
1. انديشه درباره مسايل خوب و سعادت آفرين‌،
براي اين منظور هدف‌هايي را كه در نظر داريد، بايد ارزشمند و عاقلانه باشد. مطمئن باشيد اگر در ذهن تان به افكار مثبت و سازنده بپردازيد و افكار منفي‌، پريشان و نااميد كننده را از آن بيرون كنيد، ديگر احساساتي كه تلقين ناهماهنگي‌، بيماري‌، ضعف و شكست را مي‌كنند ،به سراغ تان نخواهد آمد. حضرت علي‌ مي‌فرمايند: "فكر كردن در كارهاي نيك‌، انسان را به سوي انجام آن‌ها مي‌راند"(10)
2. تصويري كه از خود در ذهن داريد ارزشمند و الهي باشد.
3. ارزش خويشتن را بشناسيد . بدانيد براي چه منظوري زندگي مي‌كنيد. از ديدگاه انسان مكتبي‌، دنيا مزرعه آخرت است . هر عمل خوب و بدي عكس‌العملي را در پي دارد. اين اعتقاد و باور به قيامت‌، سبب مي‌شود فكر پوچي و فنأ در فرد راه نيابد . اميدوار به زندگي شود . از لحظه لحظه زندگي به بهترين وجه استفاده كند، چرا كه مي‌خواهد در آخرت‌، عكس‌العمل اعمال خود را خوب ببيند.
4. ايمان و تقوا را در خودتان تقويت كنيد;
اميدواري و آرامش روح در سايه تقويت آن و رسيدن به درجه اولياي الهي‌، امكان‌پذير است‌. قرآن‌كريم در اين زمينه مي‌فرمايد: "آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمي است و نه آنان اندوهگين مي‌شوند، هم آنان كه ايمان آورده و پرهيزگاري ورزيده‌اند، در زندگي دنيا و آخرت مژده براي آنان است‌، وعده‌هاي خدا را تبديلي نيست‌، اين همان كاميابي بزرگي است‌" (11)
5. افسوس گذشته را نخوريد و براي آينده برنامه‌ريزي كنيد.
6. با مطالعه‌، عبادت و ورزش‌، نشاط روحي پيدا كنيد.

پي‌نوشت‌ها:
1. نحل(16) آيه97.
2. غررالحکم، ج2، ص699.
3. تحف‌العقول، ص337؛ بحارالانوار، ج57، ص 174.
4. غررالحکم،‌ج1، ص144.
5. همان، ج2، ص 860.
6. «من عرف الله احبه» مجموعة‌ورام،‌ص 39.
7. مفاتيح الجنان، مناجات المحبين، مناجات نهم از مناجات خمس عشره.
8. بحارالانوار، ج23، ص 93.
9. همان،‌ج67، ص 24.
10. ميزان الحكمة‌، ري‌شهري‌، حديث شماره 15880.
11. يونس(10)آيه62.