مبارزات ائمه (ع) با انحرافات فکری خلفای عباسی چگونه بود؟
هر کدام از خلفای عباسی به نوعی انحراف فکری داشته است، و در خط مستقیم اسلام نبوده است. در جریان فتنه ی خلق قرآن، که در زمان مأمون برپا شد و گرفتاری بزرگی برای مردم درست کرد. مسئله ی کلامی که در شأن و حد مدارس، علماء و مدرسین بود، در سطح جامعه مطرح کردند. گفتند آیا قرآن کریم هم مثل خدا که قدیم(تا بوده خدا بوده) است، از قدیم با خداوند متعال بوده است؟ یا خدا الفاظ قرآن را بعدا ایجاد کرده است، و آنرا برای پیامبر (ص) فرستاده است.
مأمون معتزلی عقل گرایی افراطی بوده است، آن را حادث می دانستند، و مخلوق خداوند متعال می دانست.
متوکل و معتصم ظاهرگرا، نقل گرا و طرفدار اهل حدیث بوده است، و مثل احمد بن حنبل، آن را قدیم می دانستند، و می گفتند؛ خداوند متعال چون قدیم است و قرآن هم که کلام خداست، قدیم است.
ائمه (ع) اصل این بحث را انحرافی می دانستند، می فرمودند: بگویید قرآن کلام خداست و وارد قدیم و حادث بودن آن نشوید. و شیعیان را از این بلوا و فتنه‌‌ها حفظ می کردند.
