پیامبر(ص) در چه سالی حکومت اسلامی تشکیل دادند؟ علمای شیعه بعد از غیبت کبری چه تلاشهایی برای تاسیس حکومت اسلامی داشتند؟
رسول خدا (ص) در مکه محدودیت داشتند، لذا بعد از هجرت به مدینه و آزادی هایی که نصیب مسلمانان شد، با فراهم کردن مقدمات و لوازم، به تدریج تشکیل حکومت دادند و برنامه هایی از قبیل؛ تعیین فرماندهان جنگها، بستن پیمان صلح، تشکیل صندوق بیت المال و اقامه نماز جمعه را داشتند. البته پاسخ تفصیلی این سوال قبلا ارائه شده است.
در مورد تلاش علما بعد از غیبت کبری و تشکیل حکومت، باید گفت که؛ علما چون سلاطین را غاصب می دانسته و همکاری با آنها را جایز نمی دانستند، لذا در فکر تشکیل حکومت اسلامی بودند، لکن لوازم و ابزار و مقدماتش فراهم نمی شده است. در بعضی ادوار که علما نتوانسته بودند مستقلا حکومت تشکیل دهند، بر اساس دستورات اسلامی به حکومت های شیعی موجود کمک می کردند، تا در خط اسلام حرکت کنند. از جمله در قرن سوم –چهارم، در زمان حکومت آل بویه(شیعه زیدی یا اثنی عشری بوده است)، علمای شیعه مثل؛ شیخ مفید بزرگترین عالم شیعه که شیخ الاسلام آنها بوده است، برای آنها کتاب نوشته است و به پایداری حکومت شیعه آل بویه کمک کردند.
یا علمای جبل عامل مثل محقق کرکی(پدر شیخ بهایی) برای کمک به حکومت صفویه به ایران مهاجرت کردند. صفویان در ابتدا صوفی بودند، و با تلاش علما شیعه شدند و بعد از آن شاه اسماعیل صفوی اعلام کرد که مذهب رسمی این حکومت شیعه است.
