در روز فتح مكه، پيامبر(ص) خون چند نفر را هدر اعلام كردند. اين افراد چه كساني بودند و جرمشان چه بود و سرنوشتشان چه شد؟
رسول خدا(ص) در روز فتح مكه اعلام عفو عمومي كرد و اين اقدام، واقعا اقدامي تاريخي بود؛ زيرا اگر هر پادشاهي بود كه اين قدر مورد زجر و ستم همشهري هايش قرار گرفته بود دستور قتل عام مي داد ولي رسول خدا فرمود: لا تثريب عليكم اليوم. اذهبوا انتم الطلقاء. فرمود من همان بياني را به شما مي گويم كه يوسف درباره برادرانش گفت. بنابراين، اين ها گناهان بزرگي مرتكب شدند. اين همه مسلمانان را شكنجه كردند و جنگ هايي بر آن ها تحميل كردند و محاصره اقتصادي كردند و بسياري كارهاي ديگر صورت دادند. حضرت در صدد انتقام كشي نبود؛ او در صدد اصلاح بود. بر خلاف سلاطين كه وقتي بر جايي مسلط مي شوند در آن جا فساد مي كنند؛ همانگونه كه در قرآن كريم نيز اشاره شده است. حدود ده الي يازده نفر از اين افراد، با توجه به اين كه غير از مشرك بودن، جرائم ديگري مرتكب شده بودند، از عفو عمومي استثناء شدند و پيامبر(ص) فرمودند كه اين ها را هر جا كه يافتيد بكشيد كه نام هاي آن ها در منابع تاريخ اسلام وارد شده است. البته چند نفر از اين ها نيز از اين خطر جستند. مانند عبد الله بن هلال بن اختل ادرمي از بني تيم بن غالب كه قبلا اسلام آورده بود و حضرت او را همراه با يكي از انصار براي جمع آوري زكات فرستاده بود. به منزلي رسيدند و او به انصاري گفت كه من استراحت مي كنم و تو غذايي تهيه كن. وقتي بيدار شد ديد كه او غذايي تهيه نكرده است، عصباني شد و او را كشت. بعد از آن مرتد شد و فرار كرد و به مكه رفت.
فرد ديگر، حوريث بن نفيل بود كه در هجرت ام كلثوم دختر حضرت رسول (ص) از مكه به مدينه، شتر او را رم داد و او كه در آن زمان حامله بود از شتر به زمين افتاد بچه اش سقط شد و خود ام كلثوم نيز در اثر اين خونريزي دچار بيماري مزمن شد و چند سال بعد در اثر همين بيماري از دنيا رفت. پي اين فرد نيز جرم بزرگي مرتكب شده بود.
فرد ديگر وحشي قاتل حمزه سيد الشهداء بود كه از مكه فرار كرد ولي شنيد كه رسول خدا(ص) عفو مي كند. خود را به مكه رساند و بصورت ناشناس خودرا به محضر پيامبر(ص) رساند و پيش از هر چيز اسلام آورد. پيامبر(ص) از او پرسيد كه تو كيستي؟ گفت: من وحشي هستم. حضرت بسيار ناراحت شد و خاطره قتل حمزه را بياد آورد و فرمود حالا ديگر مسلمان شدي ولي سعي كن تا من زنده هستم تو را نبينم. عملا چند نفر از اين افراد نجات يافتند.
در اين زمينه علاقمندان مي توانند به كتاب تاريخ پيامبراسلام تاليف مرحوم دكتر محمد ابراهيم آيتي بيرجندي مراجعه نمايند كه در اين كتاب از صفحه 524 به بعد، تك تك اين افراد را نام برده است و سرنوشت آن ها را مشخص كرده است.
