امام علي(ع) بيت المال را بين همه تقسيم مي كردند يا تنها به ساكنين مركز حكومت مي دادند؟ شنيده ايم كه همه بيت المال راتقسيم مي كردند و باقيمانده را جارو مي كردند و دو ركعت نماز مي خواندند. اگر همه بيت المال را تقسيم مي كردند پس مخارج ديگر حكومت از كجا تامين مي شده است؟
تقسيم بيت المال يعني اموال عمومي، در آن زمان به چند شكل انجام مي شده است. يك نوع بيت المال غنايم جنگي بود كه البته در زمان امام علي (ع) پيش نيامد، تنها بين رزمندگان تقسيم مي شد. نوع ديگر بيت المال خراج بود. عمدتا خراج زمين هاي دولتي بود كه در اختيار مردم قرار مي گرفت و مي بايست مردم بابت استفاده از آن زمين ها مبلغي را به حكومت مركزي بپردازند. از نامه هاي امام علي(ع) خصوصا به مالك اشتر، بر مي آيد كه اين گونه اموال نصيب همه مي شده است؛ نه فقط مركز خلافت يا يك شهر خاص. البته حكمرانان حضرت، به اندازه نياز در محل صرف مي كردند و اضافه را به مركز مي فرستادند تا بصورت مساوي تقسيم شود.
حكومت نيازهاي ديگري داشت ولي اين نيازها را مردم بصورت داوطلبانه برطرف مي كردند. حكومت در آن زمان پيچيده نشده بود كه بصورت تقسيم كار و افراد موظف باشند. بسياري از كارها مخصوصا قسمت هاي امنيتي و حفظ مرزها داوطلبانه بود؛ هرچند از بيت المال به آن ها حق الزحمه اي پرداخت مي شد. كارمند نيز به اين وسعت كه در زمان ما وجود دارد نبود ولي قضات حقوق مي گرفتند و مازاد را به مركز حكومت اسلامي مي فرستادند.
