با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
يكي از نعمت هاي خداوند به ما انسان ها قدرت تكلم و بيان است كه با اين وسيله با همنوعان خود ارتباط برقرار مي نماييم و خواسته هاي خود را به مخاطب منتقل و با او ارتباط بر قرار مي نماييم. سرعت انتقال مفاهيم خود مسئله ي مهمي است كه كلمات و واژه ها در آن نقش اساسي دارند و در همين راستا نامگذاري براي اشياء و افراد اختراع شد تا با هر نام مسمي مشخص، و از تفهيم و تفهم مقصود؛ از اشتباه جلوگيري شود.
- اهميت نامگذاري فرزند در اسلام:
يكى از حقوق دينى فرزندان بر اولياى خود، انتخاب نام خوب براى آن ها است. در روايات اسلامى نسبت به اين امر مهم تأكيد بسيار شده است. امير مؤمنان فرمود: «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ يُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ يُحَسِّنَ أَدَبَهُ»؛(1) «از حقوقى كه فرزندان به پدر و مادر دارند، اين است كه نام خوبى براى او تعيين كنند و به نيكى ادبش نمايند».
در روايت ديگر است:
«إِنَّ أَوَّلَ مَا يَنْحَلُ أَحَدُكُمْ وَلَدَهُ الِاسْمُ الْحَسَنُ»؛(2) «اولين عطا و بخشش هر يك از شما به فرزند خود، اسم خوبى است كه براى او انتخاب مى كنيد».
بر اساس آنچه در روايات اسلامي است، بهترين نام ها آن است كه نشانه بندگي پروردگار و يادآور فضايل و مكارم اخلاقي باشد.
بدين منظور، نامگذاري پسران به نام هاي انبيا و صلحا و ائمه معصومين و نامگذاري دختران به اسما و القاب حضرت فاطمه زهرا، كه احياي گوشه هايي از فرهنگ وشعائر اسلامي است، بسيار مناسب است.
اسم هاي ديگر ي كه از اسماي نيكو هستند؛ ولي هيچ كدام از اسماي مذهبي به معناي خاص نيستند. با اين همه، به جهت معناي زيبايي كه دارند، مورد تأييد شرع اسلامي هستند و نامگذاري فرزند به آن ها مناسب است، گرچه اولويت اسامي نيك مصومين(ع) است، زيرا آنها از خوبان عالم بودند و تمام زندگي خود را وقف بشريت كردند و دار و ندار خود را در راه هدايت بشر گذاشتند. به همين دليل براي اينكه حالات و كارهاي آنها تداعي شود و آنها را در زندگي خود الگو قرار دهيم، نام فرزندان را از اسامي آنها انتخاب مي كنيم تا ان شاء الله رهروي ايشان شوند.
- حاصل سخن و نتيجه گيري:
1- نام هر شخص علاوه بر اينكه علامتي براي اوست و باعث تمايز و تشخيص او از ديگران مي شود؛ انتخاب صحيح آن مي تواند تأثير تربيتي و رواني زيادي بر او داشته باشد هر بار با صدا كردن او به اين نام، باعث مي شود كه خود را با مفهوم و حقيقت آن بيشتر مطابقت داده، بلكه خود را مصداق واقعي آن بداند.
2- اسلام عزيز كه براي همه شئون زندگي برنامه و دستورالعمل داشته، ريزترين مسائل زندگي از مبداء تا معاد را با معارف بلند خود پوشش داده و قبل از ولادت انتخاب نام نيكو را سفارش نموده است.
3- نامگذاري بچه به نام هاي مذهبي و نام هايي كه محتواي خوبي دارد، خوب و مستحب است؛ ولي واجب نيست. پدر و مادر مي توانند هر نامي كه دوست دارند، روي بچه خود بگذارند و او را به آن نام صدا بزنند.(3)
از نظر روايات ديني، يكي از حقوق فرزندان بر پدر و مادر، انتخاب نام نيكو براي فرزندان است.
از امام علي(ع) حكايت شده: «حق كودك بر پدر و مادر اين است كه اسم نيكويي بر او بگذارند، او را با آداب اسلامي و آداب نيكو پرورش دهند و به او قرآن را بياموزند.»(4)
پي نوشت ها:
1. امام على بن ابى طالب (ع)، نهج البلاغه، ص 546، انتشارات دار الهجرة، قم.
2. محدث نورى، مستدرك الوسائل، ج 15، ص 127، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، قم، 1408 ق.
3. سؤال از دفتر ايت الله سيستاني، شماره تلفن تماس: 7836363 - 0251.
4. علامه مجلسى، بحار الأنوار، ج 104، ص 128، مؤسسة الوفاء بيروت، لبنان، 1404 ق.
موفق و موید باشید
