چرا خداوند در سوره ی حمد به زبان بندگان سخن گفته است؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی

قرآن كتاب هدايت و از جانب خداست و در اين كتاب گاهي سخن حق و پيام هدايت از زبان فرد ديگري، اعم از انسان يا غير انسان بيان مي شود، مثلا از زبان هدهد مي گويد:
أَلاَّ يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذي يُخْرِجُ الْخَبْ‏ءَ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَعْلَمُ ما تُخْفُونَ وَ ما تُعْلِنُونَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ؛(1)
چرا براى خداوندى سجده نمى‏كنند كه آنچه را در آسمان ها و زمين پنهان است ،خارج (و آشكار) مى‏سازد، آنچه را پنهان مى‏داريد يا آشكار مى‏كنيد مى‏داند؟ خداوندى كه معبودى جز او نيست، و پروردگار عرش عظيم است!
گاهي به انسان طريق عبادت و نيايش با خدا آموزش داده مي شود. از زبان بنده به ستايش پرداخته و عرض حاجت مي كند تا بنده طريق ستايش و عرض حاجت را ياد بگيرد.
خدا در سوره حمد به بندگانش حمد خود و عرض حاجت به پيشگاهش را ياد مي دهد تا بندگان در نمازهاي شان با خدا با خواندن اين سوره هم خدا را به يگانگي ستوده و هم حاجت مهم خود يعني هدايت طلبي را درخواست كنند.
اگر خدا خودش را معرفي نكند و عبادت صحيح و طريق درست عرض حاجت را به بشر نياموزد، بشر به عقل خود توان درك و فهم آن را نخواهد داشت.
بنا بر اين وجود سوره اي كه به بشر مدح خدا و هدايت طلبي از محضرش را بياموزد، از عنايات خدا به بنده اش مي باشد. وحي براي همين تعليم ها و راهنمايي ها است.
اما اين كه چرا در ابتداي آن "قل" و مانند آن نياورده، ما از حكمت هاي خدا سر در نمي آوريم و خدا بهتر مي داند كجا آوردن "قل" لازم يا بهتر است و كجا نيست. او عالم مطلق و حكيم مطلق است و علم ما اندكي ناچيز از علم اوست كه به ما عنايت كرده است.
علم معاني و بيان هم در اين موارد نكته هايي دارد كه متخصصان اين علم بدان نكته ها آگاهي دارند و ما از آنها بي بهره ايم.
پي نوشت:
1. نمل(27)، آيه25-26.

موفق و موید باشید