مشروب

پاسخ:
با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
در مورد حرام بودن شراب ، در قرآن با تاکيد بسيار همراه است . البته در عرب قبل از اسلام ميگساري بسيار رواج داشت و از عادات شايع عرب بود. (متاسفانه در امت ها و ملل ديگر نيز اين عادت شوم رواج فراوان دارد . به توجيهات مختلف سعي مي شود آن را موجه جلوه دهند). از آن جا که اعلام حرمت آن به صراحت و يک باره به احتمال قريب به يقين با انکار عمومي مواجه مي شد ، قرآن اعلام حرمت آن را به صورت تدريج پيش گرفت و در چهار مرحله آن را بيان نمود :
در مرحله اول با اعلام حرام بودن فحشا و زشتي هاي پنهان و آشکار ، حرمت شراب را به اجمال بيان فرمود:
قل انما حرم ربي الفواحش ما ظهر منها و ما بطن و الاثم و البغي بغير الحق(1)
اين آيه در مکه نازل شد . بدون نام بردن از شراب خواري و اعلام مشتمل بودن آن بر گناه ، به صورت کلي هر آنچه گناه و فحشا باشد ، حرام اعلام کرد.
در مرحله دوم فرمود:
و من ثمرات النخيل و الاعناب تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا(2)
در اين آيه از شراب در مقابل رزق نيکو نام برد تا از نيکو نبودن آن به طور غير مستقيم ياد کند .
در مرحله سوم به صراحت از نماز خواندن در حال مستي نهي کرد:
لا تقربوا الصلوه و انتم سکاري (3)
در مرحله آخر يادآوري کرد که گرچه شراب منافعي دارد (از باب توليد و تجارت و ...) ولي اين منافع در قبال گناهي که در آن است، قابل اعتنا نمي باشد:
و يسالونک عن الخمر و الميسر قل فيهما اثم کبير و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما(4).
با وجود اين آيات که حرمت را مي رساند، بعضي باز هم از نوشيدن شراب دست بردار نبودند تا اينکه خداوند به شديدترين وجه و با چندين تاکيد حرمت آن را اعلام کرد و فرمود:
يا ايها الذين آمنوا انما الخمر و الميسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشيطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون انما يريد الشيطان ان يوقع بينکم العداوة و البغضاء في الخمر و الميسر و يصدکم عن ذکر الله و عن الصلوه فهل انتم منتهون(5)
در هيچ موردي قرآن با اين تاکيد و تصريح و شدت حرمتي را اعلام نکرده و شراب را پليدي و عمل شيطان خوانده است.
پي نوشت ها:
1. اعراف(7) آيه 32؛ بگو پروردگارم همه فاحشه هاي اشکار و پنهان را و نيز گناه و ستم بدون حق را حرام کرده است.
2. نحل(16) آيه 67؛ و ميوه هاي درخت خرما و انگور از نعمت هايي است که شما از آن شراب و رزق پاکيزه مي گيريد.
3. نساء(4)،آيه 42؛ با حال مستي به نماز نزديک مشويد.
4 . بقره(2) آيه 219؛ از تو در باره خمر و قمار مي پرسند ؛ بگو: در آن دو گناه بزرگ است و منفعت هايي و گناهش بيش از منافع آن است.
5. مائده (5) آيه 91؛ اي کساني که ايمان آورده ايد! شراب و قمار و انصاب و ازلام فقط پليدي و از عمل شيطان است ، زنهار که از آن اجتناب کنيد ، اميد که رستگار شويد . تنها هدف شيطان اين است که با شراب و قمار بين شما کينه و دشمني بيندازد . شما را از راه خدا و نماز باز دارد ، آيا از آن ها دست بردار مي شويد.
اما راه حل هايي که مي شود براي مجاب شدن پيشنهاد داد :
1ول ؛ همه احکام الهي داراي فلسفه ( حکمت يا دليل ) است يا مي دانيم و به آن مي رسيم يا نمي دانيم و نمي توانيم به آن برسيم. اما يقينا خدا آن فلسفه ها را براي ما در نظر گرفته است .
از نظر قرآن شراب مطلقا حرام است. فلسفه حرمتش اين است که :
يک قطره شراب هم درروح انسان اثر سوء دارد .خداي آگاه بر همه چيز از اثر سوء آگاه بوده و نوشيدن يک قطره را هم ممنوع کرده است، گرچه به خاطر کمي علم و اطلاع نتوانيم به آن اثر سوء پي ببريم.
چون خدا عالم وحکيم است، هر حکمي از احکام(از واجب وحرام) قطعا فلسفه وحکمتي دارد، گرچه نتوانيم به فلسفه وحکمت آن پي ببريم. از اين رو عقل حکم مي کند که مومن و معتقد به خدا همه دستورهاي او را اجرا کند و تسليم باشد ،گرچه فلسفه حکم را نداند.
مثلا مي دانيم که روزه مفيد است. اما اين که چرا بايد از اذان صبح تا اذان مغرب باشد؟ چرا نيم ثانيه هم بعد از اذان صبح چيزي بخوريم روزه باطل مي شود؟
جواب دقيق خيلي از اين چراهارا نمي دانيم .فقط مي دانيم ويقين داريم که قطعا همه اين چرا ها پاسخ دارد . احکام ناشي از حکمت وفلسفه است ، زيرا وضع کننده احکام خدايي است که به هيچ وجه کار بي حکمت نمي کند . صدور حکم بي فلسفه از وي محال است.
دوم ؛ از باب تعبديت و رابطه خلق و خالق است، مثلا بايد پذيرا باشيم. والدين صلاح فرزند را مي خواهند. گاهي مورد تشويق قرارش مي دهند . گاهي هم او را تنبيه مي کنند يا از بعضي از امتيازات محرومش مي کنند. اين به معناي سختي والدين يا بد بودن آن ها نيست ، خداوند کريم هم خيلي از نعمت ها را به ما داده است . بعضي از آن ها را براي ماحرام کرده است و ما بايد از اين بابي که گفتيم قبول کنيم
سوم ؛ هر ديني و آئين و مذهب و حتي فرقه اي داراي علامت هاي قرمز (نبايد ها ) و سبز (بايد ها ) است که شرط ورود و عمل پيوسته به آن رعايت آن شرائط است . دين اسلام هم از اين قاعده مستثنا نيست. گرچه بايد گفت راحت ترين و درعين حال کامل ترين دين هم به حساب مي آيد.