چرا در زمان امام باقر علیه السلام سلیمان ابن عبدالملک به جای برادرش
یزیدبن عبدالملک خلافت را به پسر عموی خود عمر بن عبدالعزیز واگذار کرد؟
سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز.
ابن اثير علت انتخاب عمر بن عبدالعزيز را اين گونه توضيح مي‌دهد: سليمان در رابق (نام سرزميني) مريض شد. رجاء بن حيات که يکي از همراهان سليمان بود، به وي گفت: با توجه به مريضي شما پيرامون خلافت و جانشيني پس از خودتان که بايد مردي صالح باشد، چه تدبيري انديشه ايد؟!
سليمان پاسخ داد : تصميمي در اين باره نگرفته‌ام. پيرامون اين قضيه فکر خواهم کرد و از خدا طلب خير مي کنم. پس از گذشت چند روز رجاء بن حيات را احضار نمود و از او نظرش را در مورد جانشيني فرزند بزرگش داوود جويا شد.
رجا در پاسخ گفت: او (داوود) نزد شما نيست و غايب است . نمي‌دانيد آيا زنده يا مرده است. سليمان گفت: پس چه کسي را پيشنهاد مي‌دهي ؟رجاء جواب داد :هر چه شما نظر بدهيد!
سليمان گفت: در مورد عمربن عبدالعزيز چه فکر مي‌کني؟
رجاء گفت: او را مردي دانا و نيكوكار مي‌دانم.
سليمان گفت: او شايستگي جانشيني را دارد. اما چنانچه او را به عنوان جانشين معرفي نماييم ، آشوب و اختلاف ها بالا گرفته و او را مورد آزار قرار مي‌دهند. مگر آنکه يزيد بن عبدالملک را پس از او به عنوان جانشين معرفي کنيم.
عبدالملک( پدر سليمان و يزيد) وصيت نموده که پس از وليد و سليمان برادرشان يزيد نيز ولي عهد باشد. از اين رو وصيت‌نامه‌اي تدوين نمود که در آن وصيت به جانشيني عمر بن عبدالعزيز شده بود . پس از آن يزيد بن عبدالملک را جانشين معرفي نموده بود. وصيت را بدون آن که محتوايش به آگاهي احدي برسد، از مردم بيعت اجباري گرفتند. و پس از مرگ سليمان وصيت نامه را باز کرده و با عمر بيعت نمودند .
ظاهر اين مشورت با رجا اين نکته را نشان مي‌دهد که سليمان يزيد را انسان شايسته‌اي براي خلافت و جانشيني نمي‌دانسته ، از اين رو نام او را پس از خلافت عمر بن عبدالعزيز آورده که از شرارت و فتنه در امان باشد.(1)
انصافا عمربن عبدالعزيز نسبت به ديگران شايسته تر بود . در مدت زمان کوتاهي (سه سال) که خلافت نمود، از خدمت به اسلام ومسلمانان دريغ نداشت و تلاش مي نمود. در هزينه بيت المال رعايت احتياط مي نمود و دستور ترک سب امير المومنين علي (ع) را به همگان اعلام نمود.
پي‌نوشت:
1. الکامل في التاريخ، ج 5، ص 38، دار صادر، سال چاپ 1385- 1965.
