راه هاي كسب و ابراز محبت به ائمه اطهار-صلوات الله عليهم-چيست و نشانه هاي محبان و شيعيان آنان كدام اند؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
راه هاي كسب و ابراز محبت به ائمه اطهار
محبت ملازم با معرفت است . تا معرفت به کمال و جمال ، به خوبي ها و زيبايي هاي کسي يا چيزي نداشته باشيم ،مجذوب آن نمي شويم . عشق و محبتش در دل ما نمي نشيند . از اين رو گفته مي شود : ميزان عشق و محبت به هر چيزي يا کسي به دو عامل بستگي دارد .
اول به ميزان کمال و جلال و جمال محبوب،
دوم به مراتب آگاهي و شناخت محبّ .
بنا براين مهم ترين راه کسب محبت ائمه عليهم السلام ، معرفت پيدا کردن به کمال و جمال آن ها و مقام قرب آ ن ها در نزد خدا است . آشنا شدن با موقعيت آنان در نظام آفرينش و رسالت و نقشي است که خدا به آنان در امور دنيا و آخرت و در مورد انسان و غير انسان بخشيده است.
اگرچه شناخت کامل ائمه (ع) براي ما مقدور نيست ،زيرا آنان آينه تمام نماي جمال و جلال خداوند جهان آفرينند . ولي روشن است که در حد مقدورات انسان هر چه گستره شناخت نسبت به ائمه (ع)وسعت بيش تري داشته باشد و از ژرفاي عميق تري بر خوار دار گردد ، به همان ميزان بر دامنه و عمق عشق و محبت نيز افزوده مي گردد .
شناخت و معرفت به ائمه (ع) از چه راهي به دست مي آيد ؟
1- مطالعه تاريخ زندگاني آنان:
مطالعه سرگذشت و سيره آنان؛ خصوصاً در باب فضايل، مناقب و خصوصيات آنان - از قبيل: مقام ومنزلت شان نزد خدا ، علم و معرفت آنان ، شجاعت، مردانگي، ايثار، تواضع، صبر، فرزانگي و... - انسان را متوجه مقام والاي آن بزرگواران ميكند . جذبه و كشش خاصي نسبت به آن فرزانگان در روح انسان، حاكم ميشود.
2- مطالعه و تفكّر در سخنان ايشان؛
اسلام تفكر را موجب بصيرت(1)دعوت كننده به عمل نيك (2) ،پديد آورنده نور(3) ، نشانه حيات و زنده بودن قلب بصير ميداند.(4)
مطالعه و تفكّر در آثار فكري امامان، هر چند كار مشكلي به نظر ميرسد؛ ولي بسيار سودمند است. اين امر علاوه بر آن كه باعث شناخت شخصيت آن بزرگواران و ايجاد محبت آنان در دل ميشود؛ سرمايه بزرگي براي روح بشر به شمار ميرود.
تذکر : همان طور كه فراگيري فصول يك كتاب، بايد با تحقيق و دقت كامل و رجوع به استاد و... قرين باشد؛ مطالعه و انديشه و تفكر در آثار ائمه(ع) نيز، بايد:
اولاً، از منابع معتبر و موثق و مستند باشد.
دوم: گسترهاش شامل آموزههاي اعتقادي، تربيتي ، اخلاقي ، عبادي وساير ابعاد زندگي فردي و اجتماعي گردد.
سوم: از آن جا كه امام الگوي عملي براي انسانها است، به ابعاد فكري، عملي و روحي امام نيز ناظر باشد.
3-زيارت ائمه معصومين از دور و نزديك و خواندن ادعيه و زيارت نامه ها و تفكر در عمل کرد ها و فرمايش هاي آن ها .
يكي از زيارات معروف كه زائر را به شناخت و معرفت نسبت به امامت وهدايت مي رساند ، زيارت جامعه کبيره است . در آن فضايل و كمالات انسان هاي كامل و خلفاي برجسته الهي يعني ائمه اطهار بيان شده است .
در اين زيارت امام هادي« عليه السلام» , ائمه اطهار را با جلوه هاي گونا گون معرفي كرده تا زائر , ائمه را از دريچه ها ي مختلف تماشا كند . سپس آنان را الگوي خويش قرار دهد . با خواندن اين زيارت نامه ها انسان به عظمت و جايگاه رفيع ائمه اطهار آگاه مي گردد .
4- درخواست از خدا خداوند و توسل به معصومين و طلب معرفت از خود آن بزرگواران ، چنان كه در آخرين جملات از زيارت جامعه كبيره مي خوانيم : بار خدايا ؛ اگر من شفيعاني نزديك تر از محمد (ص ) و خاندانش به تو مي يافتم , آنان كه برگزيدگانند و اماماني نيكو كارند , حتما آن ها را ميانجي و شفيع به پيشگاهت قرار مي دادم , پس به حقي كه براي آنان بر خود واجب كردي ،سوگندت مي دهم. مي خواهم كه مرا در گروه عارفان به آنان و به حق شان داخل كني ......
5-تقواي الهي و دوري از گناه:
به سبب تقوي و ترك معاصي و پرهيز از گناهان ، قلب و روح انسان قابليت پذيرش علم و معرفت الهي و ائمه اطهار (ع) - که بزرگ ترين آيات و تجليات خداوندند - پيدا مي كند . قلب و دلش جايگاه خداوند و اوليا مي گردد .
ائمه و همه خوبان عالم هر چه دارند ،از خدا دارند. هر خوبي و کمالي و جذبه اي که دارند ،خدا به آنان عنايت کرده است . آنان بالذات و الاستقلال شايسته تکريم و محبت و عشق و معشوق شدن را ندارند بلکه به خاطر انتساب به خدا و مقام قرب و بندگي که نزد خدا دارند، شايستگي هر مقام و منزلت و عشق و محبتي را پيدا کردند .پس عشق حقيقي و بنيادين نسبت به ائمه ،در گروي عشق به خدا حاصل مي شود . براي اينكه عشق خداوند در دل مؤمن جاي گيرد ،بايد دل را از غير خدا و از همه اغيار پاك نمود. بايد هر چه غير خداست ،از دل بيرون کرد تا در آن قلب که خانه و حرم خداست ، محبت خدا و ائمه و اولياي اوج گيرد . ديو چو بيرون رود، فرشته در آيد .
بنا براين براي کسب حد اعلاي عشق و محبت نسبت به ائمه عليهم السلام بايد:
1- معرفت به خدا.
2- معرفت به ائمه (ع) را به دست آورد .
برنامههايي عملي ديگري براي تقويت محبت ائمه در دل، توصيه شده است كه به صورت فهرستوار ذکر مي گردد.
1- تلاوت قرآن.
2- تفكر و دوام و پيوستگي ياد خدا.
3- توجه به نعمتهاي الهي از آن جهت كه آثار رحمت و محبت حق تعالي و مظاهر اويند.
4- مطالعه در زيبائيها و عجايب خلقت خدا .
5- ارتباط روحي و معنوي با اهل بيت(ع) و اوليا و دوستداران خداوند.
6- شركت در مجالس ذكر و انس با اوليا
نشانه هاي محبان و شيعيان
محبت واقعي نشانه هايي دارد كه از مهم ترين آن ها تسليم و تبعيت مطلق از محبوب است. در روايت آمده است .
مَنْ كَانَ لِلَّهِ مُطِيعاً فَهُوَ لَنَا وَلِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لِلَّهِ عَاصِياً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَايَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ (5) ؛هر که از خدا اطاعت و بندگي کند دوست ما است ، کسي که از خدا نا فرماني کند،دشمن ما است .زيرا به مقام دوستي و ولايت ما بدون عمل صالح و ورع و دوري از گناه نمي توان رسيد .
پس اگر شخص ادعاي محبت داشته باشد، ولي در عمل پيرو محبوب نباشد ، محب نيست ،بلکه دروغ مي گويد. به فرموده امام صادق(ع):
تَعْصِي الْإِلَهَ وَ أَنْتَ تُظْهِرُ حُبَّهُ هَذَا مُحَالٌ فِي الْفِعَالِ بَدِيعُ
لَوْ كَانَ حُبُّكَ صَادِقاً لَأَطَعْتَهُ إِنَّ الْمُحِبَّ لِمَنْ يُحِبُّ مُطِيع(6)
خدا را معصيت مي كنيد و در همان حال مدعي محبت هستيد؟! به جان خودم سوگند كه اين كار شگفت آور است. اگر محبت تو راستين مي بود، او را اطاعت مي كرديد زيرا هر دوستي، مطيع دوست خويش است.
جهت آگاهي بيش تر کتاب هاي زير را تهيه و مطالعه کنيد .
کنم:
1- صفات الشيعه ، تأليف شيخ صدوق ، ترجمه توحيدي
2- فضائل الشيعه ، تأليف شيخ صدوق ، ترجمه توحيدي
پينوشتها:
1. الحياه، ج 1، ص 8، ح3.
2. همان، ح 9.
3. همان، ص 49، ح 18.
4. همان، ص 48، ح 5.
5. الکافي ، ج2 ، ص74.
6. وسايل الشيعه ، ج 15 ، ص308.