پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
سرپيچي از فرمان خدا نتيجة عدم شناخت خدا است: امام صادق(ع) مي‌فرمايد:
ما عَرَفَ مَنْ عصاه؛(1) هر کس که معصيت و نافرماني خدا کند، او را نشناخته است»؛ زيرا چه کسي است که خدا را شناخته باشد و شيريني محبّت‌هاي او را چشيده باشد و به سوي غير خدا برود؟(2)
«ومَن الذي أنِسَ بِقُربکَ فابْتَغي عنکَ حِوَلا؛(3) چه کسي به تو نزديک شد و به مقام قرب تو انس گرفت و لحظه‌‌اي از تو روي برگردانيد؟!»
پس براي دوري از گناه بايد سطح «معرفت» و ارتباط و «الفت» خود را با خدا را افزايش دهيم.
شناخت رحمت و لطف پروردگار و آگاهي و دقت در نعمت‌هاي مادي و معنوي، نيز چشم پوشي‌ها و بخشش خدا، در انسان جذبه و عشق نزديکي به خدا و دوري از گناه را فراهم مي‌سازد، چنان که خداوند به حضرت داود(ع) فرمود: نعمت‌ها و خوبي‌هاي مرا براي مردم توصيف کن، آنان مرا دوست خواهند داشت.(4)
2. چنان که شناخت نفس و ارزيابي عملکردها و صفات نفساني، و پي بردن به جايگاه دون مايه آن، انسان را از گناه دور مي‌سازد، زيرا کسي که در چگونگي آفرينش خود و مراحل مختلف آن تأمل کند و توجه نمايد که زماني خاک بوده، بعد به صورت گياه و عصاره مواد غذايي درآمد، سپس به شکل نطفة نجس و قطرة آبي بي‌ارزش نمايان شد و مراحلي را طي کرد تا به صورت انسان ظاهر گشت، متواضع و تسليم دستور خدا مي‌شود.
وقتي آگاهي يافت که خميرماية آفرينش او از ماده‌اي پست و نجس بوده، سرانجام به مرداري گنديده و بدبو بدل مي‌شود، از غرور و خودپسندي (که ريشة بسياري از صفت‌هاي نکوهيده و گناهان است) دور مي‌گردد.
حضرت علي(ع) مي‌فرمايد: «نفس خود را (بشناس و آن را در پيشگاه خدا) خوار و ذليل کن تا تو را به معصيت نکشاند».(5)
3. گناهان و عيب‌هاي خود را بزرگ بدان و طاعت و عبادت‌هاي خويش را ناچيز ببين، زيرا از کجا مي‌داني که طاعت و عبادت و کارهاي خوب تو مورد قبول خداوند قرار گرفته و يا تقصيرات و گناهانت مورد عفو و بخشش واقع شده است؟!
انساني که خدا را شناخته و به بهشت و جهنم باور دارد، چنين آگاهي و بيداري در او و خوف و ترس از انجام گناه را ايجاد مي‌کند و از آن دور مي‌شود.
4. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «قرين المعاصي، رهين السيئات؛(6) کسي که به معصيت‌ها نزديک است، درگرد گناهان و بدي‌ها اسير مي‌گردد».
از قرار گرفتن در هر مکان و موقعيتي که ذهن و فکر شما را به وسوسه و گناه سوق مي‌دهد، پرهيز کنيد. وقتي مي‌داني که حضور شما در جايي که در آن مکان گناه انجام مي‌گيرد و شما مجبور به انجام آن مي‌شوي، و خود را از آن دور کن.
5. پيش از ارتکاب گناه به ياد زودگذر بودن لذت‌هاي آن و طولاني بودن عذاب و کيفر آن باشد.(7) بدان که هر گناهي رسوايي و شرمندگي نزد همه مردم را در پيش دارد.
جهت آگاهي در اين مورد، خواندن کتاب «آثار گناه» از آقاي محسن قرائتي و کتاب «کيفر گناه و آثار و عواقب خطرناک آن» از آقاي سيد هاشم رسولي محلاتي، توصيه مي‌شود.
آگاهي از آثار دور شدن از گناهان و قرار گرفتن در خط بندگي و طاعت خدا، باعث پيدايش عشق و اشتياق درون انسان مي‌شود، و او را با هدف و انگيزه رسيدن به «کمال و مقام عالي» که نتيجه‌اش دوري از گناهان است ـ سوق مي‌دهد.
6. تلاوت قرآن به ويژه در سحر با رعايت آداب آن، و شرکت در جلسات قرائت و انس با قرآن.
7. خواندن دعاهاي ائمه عليهم السلام به خصوص دعاي کميل، مناجات خمس عشر، مناجات شعبانيه، دعاي سحر ابوحمزه ثمالي، با حضور قلب و دقت در معاني آن.
8. خواندن نماز شب.
9. توسل به ائمه(ع) و خواندن زيارت آنان از راه دور و نزديک.
10. داشتن برنامه خودسازي و تهذيب نفس و به اصطلاح مراقبت و مواظبت و مراتب بعدي آن.
جهت آگاهي در اين خصوص خواندن کتاب «مراحل و مراتب خودسازي و تزکيه نفس» (چهار جلد) از آقاي «استاد کريم محمود حقيقي» توصيه مي‌شود.
پي‌نوشت‌ها:
1. بحار الانوار، ج 75، ص 174.
2. مفاتيح الجنان، مناجات خمس عشره، مناجات المحبين.
3. همان.
4. ميزان الحکمه، ج 1، ص 511.
5. غرر الحکم، ج 1، ص 113.
6. همان، ج 2، ص 536.
7 همان، ج 1، ص 132.
