آیا بین نحوه مرگ و مردن آدمها و اعمال آنها در زمین و دنیا رابطه ای وجود دارد و چطور می توان به آدمهایی که از دنیا رفته اند کمک کرد تا عذاب آنها در آن دنیا کمتر شود
پاسخ:
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
بر اساس آموزههاي ديني چهار نوع مرگ و مردن براي آدمي پيش ميآيد:
1-برخي از افراد خوب راحت جان ميدهند
2-برخي از افراد خوب سخت جان ميدهند و آن سختي مرگ کفاره بعضي اعمال آن هاست . از اين طريق آن کاستيها جبران ميشود . بعد از مرگ از کيفر محفوظ خواهند بود.
3-برخي افراد ناصالح ممکن است راحت جان بدهند. اين از آن جهت است که کاري خيري داشته ،پاداش آن را در آن حال دريافت ميکنند و بعد از مرگ دچار عذاب اند.
4-برخي از افراد ناصالح وقتي سخت جان ميدهند. اين به معناي آغاز کيفرشان است که بعد از مرگ ادامه خواهد داشت. (1)
بنابراين معلوم ميشود در نحوه مرگ افراد اسراري نهفته است . اعمال آدمي نيز بي ارتباط به نحوه مرگ او نيست. چه اين که بر اساس آموزههاي ديني بين انسان و اعمال او ارتباط بسيار تنگاتنگ وجود دارد . انسان هر گونه که در دنيا عمل کرده ،همان گونه در آخرت نتيجه و محصول اعمال خود را برداشت ميکند، هر چه در دنيا انجام داده از ريز و درشت در آخرت آن را ميبيند .در قرآن در اين باره آمده: «فمن يعمل مثقال ذره خيرا يره و من يعمل مثقال ذره شرا يره؛(2) پس در آن روز هر کس به قدر ذرهاي کار نيک کرده، آن را خواهد ديد . هر کس به قدر ذرهاي کار زشتي مرتکب شده ،آن را خواهد ديد».
از اين گونه آموزههاي ديني به روشني به دست ميآيد که بين انسان و اعمال او پيوند عميق برقرار است، از اين علامه طباطبايي با الهام از اين گونه آموزهها گفته است:
روح انسان در برزخ به صورتي که در دنيا زندگي ميکرد، به سر ميبرد. اگر از نيکان است، از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار ميشود . اگر از بدان است، در نقمت و عذاب و مصاحبت شياطين و پيشوايان ضلال ميگذراند. (3)
پس جاي ترديد نيست که انسان در آخرت اعم از برزخ و قيامت مهمان سفره عمل خود است . بين او و عملش رابطه عميق برقرار است.
بر اساس روايات بستگان اموات و ساير مومنان از طريق انجام اعمال خير به نيابت از ميت ميتوانند او را در عالم برزخ کمک کنند .
از امام صادق درباره رفتن به زيارت اهل قبور پرسيده شد، حضرت فرمود: «و الله انهم ليعلمون بکم و يفرحون بکم و يستانسون اليکم؛ (4) سوگند به خدا! اموات از رفتن شما بر سر قبور آگاه ميشوند . با حضور شما مسرور ميشوند . با شما انس ميگيرند و از آن بهرهمند ميشوند». حضرت امام هشتم فرمود: کسي که به زيارت اهل قبول برود و براي آنان سوره قدر را هفت مرتبه بخواند ،خداوند گناه او و صاحب قبر را ميآمرزد. (5)
با الهام از اين گونه روايات گفته شده: دعا و طلب رحمت و مغفرت و تلاوت قرآن در هر جا و مکاني براي اموات مفيد است . نتيجه آن به آن ها ميرسد، ولي از همه بهتر آن است که اين کارهاي خير بر سر قبورشان انجام شود، زيرا در اين صورت رابطه باطني با ارواج و نظام برزخي بهتر و کاملتر بوده و ثمرات دعا و طلب مغفرت بيش تر نصيب آنان خواهد شد.(6)
بنابراين از طريق دعا و انجام کاري نيک براي اموات ميتوان به آن ها کمک نمود. موجبات مغفرت و رحمت الهي را براي شان فراهم ساخت.
پينوشتها:
1. محسن قرائتي، اصول عقايد ،ص 527-528.
2.زلزال (99) آيه 8-7.
3.شيعه در اسلام، ص 101 .
4.وسايل الشيعه، ج 2، ص 878.
5.همان ص 881.
6.معاد يا بازگشت به سوي خدا، محمد شجاعي ج 2، ص 253.