در استفتائات ذکر شده که اگر در عرف آلت قمار باشد حرام است. منظور از این عرف چیست؟ آیا مقصود عرف مکانی است که در آن قصد بازی کردن داریم؟
پرسش: آيا بازي با ورق يا پاسور بدون شرط بندي اشکال دارد؟
در استفتائات ذکر شده که اگر در عرف آلت قمار باشد حرام است. منظور از عرف چيست؟ آيا مقصود عرف مکاني است که درآن قصد بازي کردن داريم؟
پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
عرف يعني آداب و روش اکثريت مردم .
عرف از نظر لغت به معناي شناخته شده و معروف است، يعني آداب و روشي مردم در امري شناخته شده باشد : «خذ العفو وأمر بالعرف» يعني به چيزي شناخته شده و خوب آن ها را امر کن.(1)
هرچيزي که در آداب و روش و عمل مردم يک جامعه شناخته شده باشد ، و مردم با ديدن يا شنيدن آن چيز متوجه شود و آن را بفهمد، عرف گفته مي شود.
بنابر اين اگر چيزي در همان شهري که مکلف زندگي مي کند ،از نظر روش عمومي مؤمنان به عنوان آلت قمار حساب شود، و از روش مردم همان شهر مکلف تشخيص دهد که آلت قمار است، بازي با آن هرچند بدون شرط بندي و برد و باخت، جايز نيست.(2)
مثلاً در مورد بازي شطرنج نيز به فتواي بسياري فقها چنين اتفاقي افتاده است، يعني ديگر در عرف مردم به عنوان ابزار قمار نيست، يا به عنوان وسيله قمار به آن نگاه نمي شود.
پي نوشت ها:
1. معارف و معاريف ، ج7، ص 339.
2. سؤال تلفني (7746666-0251) از دفتر آيت الله خامنه اي