پاسخ:
در این که اگر کسی پیامبر اکرم را در خواب ببیند، حتما او را دیده است و شیطان در عالم خواب هم نمی تواند به صورت ایشان مجسم شود، شکی نیست. امام رضا (ع) به نقل از پدرانش از رسول خدا نقل می کند که فرمود:
«من رآني في منامه فقد رآني فإن الشيطان لا يتمثل في صورتي ولا في صورة أحد من أوصيائي؛(1) هر کس مرا در خواب ببیند، حتما مرا دیده است؛ زیرا شیطان در خواب هم به صورت من یا به صورت یکی از اولیایم، در نمی آید».
ولی گاهی شما در عالم خواب فردی را می بینید که او خود را به عنوان پیامبر معرفی نکرده و شما گمان می کنید که، پیامبر است. در این صورت هیچ دلیلی بر صحت این گمان شما نیست.
مطلب دیگر این که:
فقط پیامبران و اولیای خاص خدا هستند که به خاطر ایمان و تقوای فوق العاده در کنف حمایت خاص خدا قرار گرفته و شیطان را در خواب و بیداری در آنان تصرفی نیست؛ از این رو خواب و بیداری آنان یکسان است. امام عسکری به یکی از اصحابش نوشت:
امامان در حالت خواب هم مثل بیداری هستند و شیطان در خواب حقایق را بر آنان مشتبه نمی سازد؛ زیرا خدا آنان را در همه حال از اغواگری شیطان در امان داشته است.(2)
ولی غیر معصوم در خواب و بیداری از اغواگری و تصرف های شیطانی در امان نیست؛ از این رو گاهی شما در خواب فردی را می بینید که خود را پیامبر معرفی می کند و به شما سخنانی می گوید، ولی تا شما از خواب بیدار می شوید و می خواهید خواب را به یاد آورید و تعریف کنید یا بدان عمل نمایید، در این فاصله شیطان در شما تصرف کرده و مطالبی به خواب شما اضافه کرده یا از آن کم می کند و ...
به همین دلایل است که در شرع بحث شده که فقط خواب معصوم حجت است و ایشان در خواب و بیداری از تصرف شیطان در امان است و نه خودش زمینه ای برای تصرف شیطان در خود گذاشته و نه خدا اجازه می دهد شیطان در مسائلی که در خواب یا بیداری به او وحی می شود تا به مردم ابلاغ کند، تصرف و کم و زیاد کند. اما غیر معصوم به اوج تقوا و خداباوری نرسیده تا در حرز و پناه خاص خدا قرار گیرد و از تصرف شیطان در مراحل مختلف در امان باشد. او با گناهان به شیطان زمینه تصرف می دهد؛ از این رو خواب او مانند برداشت هایش و نظریه هایش حجت نیست و نمی تواند در مسائل شرعی و حلال و حرام به خواب خودش استناد کند، مگر این که خوابش با مبانی عقلی و شرعی همراستا بوده و با آن مبانی تایید گردد.
بنا بر این اگر کسی در خواب رسول خدا را ببیند و بعد که بیدار شد به ذهنش باشد که رسول خدا مطالبی مخالف حرف مجتهدان و فقیهان به او زده است، باید در آنچه که فکر می کند یا یقین دارد پیامبر به او گفته است، دقت و بررسی نماید؛ اگر آن ها با دستورهای قرآن و با روایات معتبر و با حکم عقل همراستا بود و به تایید رسید، بدانها عمل کند (که در اینجا در حقیقت به حکم قرآن و سنت و عقل عمل کرده است نه به خواب) و اگر به تایید نرسید، آن خواب اعتبار ندارد و نباید بدان اعتنا کند.
ما باید به حجت شرعی عمل کنیم و حجت شرعی حکم صریح قرآن و روایات و عقل است و فتوای مجتهدان عالم و با تقوا و عادل و دنیا گریز که جز به رضای خدا و به بیان دین خدا نمی اندیشند.

پی نوشت ها:
1. مازندرانی مولی صالح ، شرح اصول کافی ، اول ، بیروت ، دار احیاء التراث العربی ، 1421 ق ، ج 7 ، ص 377 .
2. کلینی ، کافی ، پنجم ، تهران ، دار الکتب الاسلامیه ، 1363 ق ، ج1 ، ص 509.