اعتقادی

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
تاريخ درباره ام کلثوم دختر امام از جهات متفاوتي در هاله‏اي از ابهام است.
آيا به جز حضرت زينب، امام دختري به نام ام کلثوم از حضرت زهرا داشت؟
آيا نامش ام کلثوم بود يا کنيه‏اش؟ آيا با عمر ازدواج کرد؟ و...
اين‏ها سؤالاتي است که پاسخ قطعي آن بسي مشکل است.
برخي نوشته‏اند: امام سه دختر با نام يا کنيه ام کلثوم داشت. بدين شرح:
1 - ام کلثوم که همسر مسلم بن عقيل بن ابي طالب(ع) بود.
2 - ام کلثوم که همسر عبدالله بن اصغر بن عقيل بود.
3 - ام کلثوم که همسر عمر بن خطاب بود.(1)
دکتر سيد جعفر شهيدي در اين باره مي‏نويسد که بين مورخان و تذکره نويسان در اين که ام‏کلثوم دومين دختر امام و مادرش حضرت زهرا بود، اختلافي وجود ندارد، ليکن در اين اختلاف است که ام کلثوم نامش بود يا کنيه‏اش.
بيشتر تاريخ نويسان او را ام کلثوم نوشته‏اند. وي در سال هشتم هجري متولد شد . در سال هفدهم به عمر بن خطاب شوهر کرد. چون عمر کشته شد ، نخست «عون» و پس از مرگ او برادرش« محمد بن جعفر بن ابي‏طالب» او را به زني گرفت.
تذکره نويسان و مورخان نوشته‏اند ام کلثوم از عمر پسري به نام زيد داشت.(2)
مرحوم شيخ مفيد معتقد است که حديث ازدواج ام کلثوم با عمر، مجعول است. او مي¬گويد:
«روايت تزويج امير المومنين(ع) دخترشان را به عمر ثابت نيست . طريق اين روايت از زبير بکار است . او مورد وثوق در نقل¬هايش نيست . به خاطر بغضش به ساحت قدس اميرالمومنين (ع) در آنچه که ذکر مي¬کند، متهم مي‌باشد. هر آنچه که عليه بني هاشم ادعا مي¬کند ،مورد اطمينان نيست؛ گذشته از آن که اين روايت مضطربه مي‌باشد. به يازده گونه نقل شده که هر يک متضاد با ديگري است اما اين يازده شق عبارت اند از:
1- گاهي روايت مي¬کند که اميرالمو منين(ع) متولي عقد اين ازدواج بود.
2- عباس متولي عقد بود.
3- عقد واقع نشد مگر بعد از تهديد بني هاشم.
4- عقد از روي اختيار و ايثار وارد شد.
5- در اين ازدواج از عمر فرزندي به¬ هم رسيد به نام زيد.
6- زيد زنده ماند و صاحب نسل شد.
7- زيد و مادرش در زمان عمر گشته شدند، به گونه¬اي که معلوم نشد کدام از کدام ارث مي¬برند.
8- ام کلثوم(ع) زنده بود تا عمر مرد.
9- عمر مهريه اين ازدواج را40 هزار درهم قرار داد.
10- عمر مهريه را 4 هزار درهم قرار داد.
11-مهريه 500 درهم بود .
با وجود اين همه اختلاف در نقل، اين روايت قابل قبول نيست و تاثيري بر آن مترتب نيست».(3)
پي¬نوشت¬ها:
1. سيد محسن امين، اعيان الشيعه، ج 5، ص 334 - 336.
2. زندگاني حضرت فاطمه(س)، ص 263 - 264.
3. المسائل السرويه، ص266.