مي خواستم بدانم من حوزه بروم بهتراست يا دانشگاه امام صادق ويا اطلاعات علمي مذهبي اخلاقي خود را با استاد افزايش بدهم در دوراهي حوزه ودانشگاه ماندم
پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز؛
پرسش تان نماينگر ذهن فطري و پاک شما ست ، اين دغدغه دينداري و خداگرايي و پاک انديشي است که باعث شده است که در اين انديشه باشي که راه زندگي را با بصيرت و آگاهي انتخاب کني ، بر اين آگاهي و بصيرت تحسين مي گوييم .
اگر خواستار تحصيل در حوزه علميه هستيد، ورودتان را مبارك ميشماريم. ولي قبل از هر تصميم و اقدامي بايد شناخت کافي از حوزه علميه ، از محدوديت ها و مشکلات و مزاياي آن داشته باشيد.
ابتدا به امتيازات تحصيلات حوزوي و مشکلات احتمالي اشاره مي کنيم و در آخر به جمع بندي نهايي خواهيم رسيد.
امتيازات:
1ـ شناخت دين ، خدا و ساير اصول اعتقادي و فروع دين از طريق منابع اصلي آن و بهره مندي از اساتيد متخصص تا سطح مراجع تقليد .
2ـ بهره‌مندي از محيط معنوي و آماده براي رشد و پيشرفت .
3ـ بهره مندي از خوابگاه و شهريه تحصيلي بر پايه ميزان پيشرفت علمي.
5ـ آموزش روش ها و متد هاي مختلف تبليغ دين و رساندن پيام هاي قرآن و چهارده معصوم عليهم السلام ، هم چنين بيان احکام، اخلاق و عقايد ديني به ساير افراد جامعه.
مشکلات احتمالي:.
1 ـ محدوديت مالي و اقتصادي
2 ـ لزوم هجرت به مناطق محروم و پاسخگويي به انتظارات مردم .
3 ـ چشم‌پوشي کردن از بسياري از امکانات و لذت هايي که مردم عادي دارند با هدف رسيدن به کمال.
ويژگي ها:
حوزه‌‌هاي علميه داراي ويژگي هايي هستند كه آن ها را از نهادهاي مشابه علمي و آموزشي متمايز مي‌‌كند، كه به طور مختصر به برخي از آن ها اشاره ميشود.
يكي از مهم ترين ويژگي ها، جاذبه معنوي آن هاست. فضاي حاكم بر حوزه‌‌هاي علميه، اخلاص و معنويت و تقواي الهي است كه مهم ترين شرط موفقيت و رشد و بالندگي در حوزه علميه بوده ، به همين دليل است كه مردم جامعه با اشتياق و جديت، دنباله رو دستور ديني آن ها هستند.
ويژگي ديگر حوزه ها، استقلال از مراكز قدرت در زمينه‌‌هاي مديريتي، مالي و آموزشي است.
برخي ديگر از ويژگي ها عبارتند از: رابطه متقابل و صميمي مردم و حوزه‌‌هاي علميه و اتكاي آن ها به يكديگر، حاكميت نسبي طبع بلند، زهد، قناعت، پرهيز از تجمل گرايي و اسراف بر حوزه‌‌هاي علميه،
انعطاف پذيري حوزه ها در زمينه امكان تحصيل اقشار مختلف، تقارن تعليم و تعلم و عدم محدوديت زماني براي تحصيل از ديگر ويژگي هاي حوزه هاست.
اگرچه در گذشته تمام شاخه هاي علوم دانشگاهي از علوم پايه مانند رياضيات ، هندسه ، تا علوم انساني تحت عنوان علوم طبيعي و ماوراءالطبيعه در حوزه هاي علمي تدريس مي شد . ليکن از آن جا كه رسالت حوزه ها آموزش معارف اسلام و ابلاغ آن به مردم است، و با پيدايش دانشگاه ها و به دوش کشيدن قسمتي از کارهايي که در حوزه ها دنبال مي شد ، حوزه هاي علميه بيش تر به سمت علومي کشيده شد که در تبين دين و به انجام رساندن رسالت ديني ارتباط نزديک تري دارند .
به اين ترتيب تمام علومي كه به فهم معارف دين اسلام كمك مي‌‌كند و حوزه را در به دوش كشيدن اين رسالت كمك مي‌‌كند، جزو محدوده علوم حوزوي به شمار مي‌‌رود. علوم لازم براي فهم متون اسلامي در هفت محور ارائه مي گردد و علما و طلاب وظيفه دارند در حد توان در اين زمينه ها كسب دانش نمايند.
1. ادبيات عرب .
2. فقه و اصول .
3. علم درايه و علم رجال .
4. منطق، فلسفه و كلام .
5. علوم قرآن و تفسير .
6. علم تاريخ .
7. علوم اخلاقي و عرفاني .
در وضعيت كنوني در حوزه‌‌هاي علميه با توجه به نيازهاي زمان و وظايف حوزه ها، علاوه بر علوم مذكور، علومي اسلامي مانند اقتصاد، سياست، روانشناسي، جامعه شناسي، دين پژوهي و ... تحصيل ميشود.
هدف و مقصد در هر كاري، چگونگي برخورد با مقدمات و خودِ كار را مي سازد. در حوزه‌‌هاي علميه آن گاه كه طالب علم شروع به تحصيل مي‌‌كند، استاد در برخورد نخست سخن پيامبر(ص) را براي او ميخواند كه: «اول العلم معرفه الجبار و آخر العلم تفويض الامر اليه ؛ شروع و مبدأ در هر دانش و شناختي آشنا شدن با خداست . مقصد و منتهاي آن توكل و واگذاري كارها بر خداست».
آري اخلاص تقوا و توكل بر خدا به صورت نظري و علمي آموزش داده مي شود . چهرههايي همچون شيخ طوسي ، شيخ انصاري، امام خميني و... رشد مي‌كنند كه اينان ثمره ارزشمند حوزه‌‌هاي كهن و ريشهدار بودهاند .
اساسا تحصيل علم درحوزههاي علميه ارزش است و عبادت تلقي ميشود. حوزويان بر اين اعتقادند كه:العلم نور يقذفه الله في قلب من يشأ ان يهديه؛ علم نور الهي است كه در قلب هر كس صلاح بداند توفيق كسبش را ميدهد.
در دانشگاهها و مراكز تحصيلي ديگر بيش تر به چگونه زيستن توجه مي شود و در حوزه ها به چرا زيستن .
بايد هدف اصلي خود از تحصيل در حوزه علميه را مشخص نماييد. احتمالا انگيزه و محرك شما يك يا چند از موارد زير است:
1) جست و جوي كمالات نفساني و معنوي.
هر چند حوزه علميه محيط مساعدتري براي كسب فضايل روحاني است، ولي چنان نيست كه در محيط دانشگاهي نتوان بدان رسيد. رسيدن به آن ها بيش از هر چيز به عزم و همت و اراده جدي شما و عنايات حق تعالي بستگي دارد که زمينه آن را بايد خود انسان فراهم نمايد ، نه به محيط.
2) افزايش اطلاعات ديني.
نيل به اين هدف نيز با برنامهريزي مطالعاتي منظم در كنار دروس دانشگاهي ميسر است. حتي در كنار آن ها ميتوان از نوار يا دوستان روحاني براي گرفتن برخي از دروس ابتدايي حوزوي استفاده نمود . پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي نيز ميتوان در كنار فعاليتهاي شغلي اين گونه مطالعات و دروس جانبي را استمرار بخشيد.
3) تخصص يابي در علوم مختلف ديني و خدمت در مسير اعتلاي دانش و فرهنگ ديني جامعه.
امكان رفتن به حوزه علميه براي همه هست، ولي موفقيت در آن به فراهم بودن شرايطي نياز دارد كه در ذيل به برخي اشاره ميشود. پس اگر آن شرايط در شما وجود دارد، برويد اما اگر وجود ندارد، بيش تر فكر كنيد و با آگاهان مشورت نماييد.
شرايط لازم:
1ـ اراده قوي و آمادگي براي پذيرش سختي‌ها و مسئوليت‌هاي مهم،
2ـ ايمان قوي و پايبندي به تعاليم و دستورهاي دين،
3ـ حافظه و استعداد قوي،
4ـ قدرت نطق و بيان مطلوب،
5ـ موافقت خانواده (پدر و مادر)،
در ضمن حقوق يا شهريه‌اي كه در حوزه داده ميشود، خيلي ناچيز است . زندگي و معيشت امروزي را کاملا تأمين نمي‌كند، مگر آن که در کنار شهريه در آمد ديگري هم داشته باشد . از اين رو بسياري از حوزويان با زهد و قناعت زندگي مي‌كنند. مگر كساني كه مسئوليت‌هايي دارند. بنابر اين بايد خودت را مثل اكثر طلبه آماده كنيد. با قناعت زندگي كنيد . با كم بسازيد، يا از لحاظ مادي وضع شما خوب باشد .از جاي ديگري تأمين و پشتيباني شويد.
با توجه به مطالب فوق پيشنهاد ما اين است که:
1-پيش از هر چيز اطلاعات و شناخت خود را از حوزه - در مورد مشکلات تحصيل و محدوديت ها و مشکلات اقتصادي و ... - بيش تر کنيد. هر چه شناخت تان بيش تر باشد، تصميم احساسي نخواهيد گرفت، بلکه تصميم بر اساس عقل و تدبير و انديشه خواهد بود. بعضي جوانان بدون تفکر و تصميم در اين وادي قدم گذاشتند، ولي بعدا شکست خوردند.
2- جمع كردن دروس دانشگاه و حوزه به طور همزمان خيلي سخت است .بنابراين اگر به ادامه تحصيل در دانشگاه هم علاقمند و مطمئن هستيد كه جو دانشگاه در شما تأثير نخواهد گذاشت ، بهتر است ابتدا به دانشگاه برويد. و تحصيلات خود را تا مقطع کارشناسي ارشد يا لا اقل کارشناسي برسانيد ، بعد وارد حوزه شويد .
3- در نهايت بهتر است مزايا و مشكلات تحصيل در حوزه و دانشگاه هر دو را در نظر بگيريد تا تصميم صحيحي بگيريد.
موفق باشيد.
