شنیدم آقای صانعی اجازه داده اند که صیغه محرمیت بدون اجازه والدین جاری شود، آیا صحت دارد و آیا دیگر مراجع چنین اجازه ای داده اند؟ نحوه صحیح ارتباط با فردی که قصد ازدواج با داریم چیست؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با درود و سلام :
به نظر بيش تر مراجع معظم تقليد دختر باکره اگر بخواهد ازدواج کند ،بايد از پدر يا جد پدري خود اجازه بگيرد ( 1 ) و گرنه عقد باطل است .
به نظر آيت الله صانعي هم دختري که باکره است، اگر بخواهد به عقد موقت کسي در بيايد، اجازه پدر يا جد پدري لازم است . ( 2 )
موفق باشيد .
پي نوشت ها :
1 . توضيح المسائل مراجع ،ج 2 ، ص 387 ، م 2376 ؛
آيت الله خامنه اي ، استفتائات جديد،ج 1 ،ص 90 ، س 455 .
2 . آيت الله صانعي، توضيح المسائل، ص 405 ، م 2412 .
برخي معتقدند بايد آشنايي و صميميت پيش از ازدواج وجود داشته باشد تا دو فرد يكديگر را به خوبي بشناسند و پس از آن زندگي مشترك را شروع كنند .اما بايد بگوييم كه عشق واقعي و علاقه مندي حقيقي بين دو جنس ، زماني ايجاد مي شود كه دو فرد نسبت به يکديگر شناخت درست وصحيحي داشته باشند ؛ از سوي ديگر هر يك براي جلب نظر ديگري دست به رفتار نمايشي نزنند.در آشنايي هاي پيش از ازدواج اين مسئله بسيار ديده مي شود. امروزه غرب با تجربه كردن اين روابط و آشنايي ها ، به نحو چشمگيري نهاد خانواده را متزلزل ساخته است.
در غرب ظلم آشكاري به جنس زن مي شود، زيرا زنان پيش از اين كه به سن قانوني و شرعي براي برقراري روابط شان با جنس مخالف برسند، مورد بهره برداري جنسي مرد قرار مي گيرند و در بسياري مواقع پس از آن ، مطرود مي شوند. (1) دوستي هاي قبل از ازدواج كه به عشق معروف است، عامل تعيين كنندة ازدواج نيست ، زيرا ازدواج نوعي مشاركت در يك اجتماع كوچك (خانواده) است كه در آن دو انسان مي بايد از جهات گوناگون با يكديگر تناسب داشته باشند.
پس آنچه عامل تعيين كننده است، همتايي و هم كفو بودن زن و مرد است. در صورتي كه در انتخاب همسر، همگوني مراعات شود، نيازي به برقراري روابط صميمانه پيش از ازدواج نخواهد بود، بلكه بايد تأكيد كنيم كه چنين روابطي مي تواند بيش از آن كه مفيد باشد، مضر و تهديد كنندة نهاد خانواده در جامعه به شمار آيد.
با نگاهي به آمار مي توان ديد كه آمار طلاق بين كساني كه قبل از ازدواج ارتباط هاي دوستانه داشته اند بالاتر است. از طرفي آشنايي و ارتباط دختر و پسر در محيط اجتماع ، بيش تر از آن كه معرفت ساز باشد، فروزندة هوس ها و معرفت سوز است. عمدتاً ديده مي شود فرد آن گونه كه هست، خود را نشان نمي دهد يا به سبب محبت و عشقي كه ايجاد شده،نمي تواند عيوب طرف مقابل و جوانب مختلف قضيه را بسنجد. بيش تر رفتارها در آشنايي هاي خياباني به شكل هاي تصنعي ابراز مي شود.
البته قبول داريم اگر شناخت صحيحي در ازدواج باشد، آمار جدايي كم مي شود، ولي چه بسا ازدواج هايي كه در اقوام نزديك انجام مي شود و با آن كه دو طرف از كودكي همديگر را مي شناختند، ولي بعد از ازدواج فهميدند به درد هم نمي خورند. اين ها همه گواه آن است كه ارتباطات قبلي نمي تواند مشكل شناخت را حل كند، بلكه مشكل شناخت، بيش تر به آفات شناخت برمي گردد كه در رأس آن ها تعلق قلبي پيدا كردن به طرف مقابل است.(2)
بهترين راه آن است كه دو طرف با اطلاع خانواده و با مشورت از آن ها، از همديگر شناخت پيدا كنند.
شناخت پيدا كردن لزوماً به اين معنا نيست كه روابط دوستانة خياباني برقرار كنند كه در بسياري از مواقع ، هدف اصلي كه شناخت باشد، نه تنها تأمين نمي شود، بلكه چه بسا شناخت كاذبي به وجود مي آيد كه آثار آن در آينده وقتي ازدواج صورت گرفت، ظاهر مي شود.
در بسياري از مواقع ، شناخت شخصيت واقعي و رفتارها و ويژگي ها از طرف دوستان، فاميل ها خانواده ، محيط كار و... به دست مي آيد.
به همين خاطر ازدواج هايي كه از اين طريق ها صورت گرفته، كمتر به جدايي ختم شده است.
در مورد نظر اسلام بايد گفت: با توجه به اهميت ازدواج و نقش آن در سرنوشت انسان، اسلام زوجين را به بصيرت و شناخت دقيق فرا خوانده است. هرگز اسلام راضي نيست دختر و پسر بي گدار به آب زنند و چشم بسته عمل نمايند. هر عقل سليمي حكم مي كند دو نفري كه يك عمر با هم زندگي مي كنند، پيش از ازدواج كاملاً يكديگر را ببينند و با هم صحبت كنند. در روايات معصومين به اين مسئله توجه شده است .
شخصي در زمان پيامبر (ص) زني را خواستگاري كرد اما گويا او را خوب نديده بود. حضرت فرمود :
« اگر او را ديده بودي، اميد سازش و تفاهم بيش تر و زندگي تان با دوام تر بود».(3)
امام صادق (ع) فرمود: «اگركسي قصد سوء استفاده نداشته باشد، مي تواند به گيسوان و زيبايي هاي (ظاهري) زن نگاه كند».(4) البته اين کار ها زماني است که همه مراحل آشنايي و شناخت پيموده شده و در گام آخر اين کار را انجام مي دهند .
بنابراين دختر و پسر پيش از ازدواج مي توانند به صورت غير مستقيم از طريق نامه يا واسطه و معرّف و به صورت مستقيم به گفتگو و ديدن ( با نظارت والدين و بزرگ ترها كه در جريان امر قرار دارند) همديگر را بشناسند، به شرط آن كه حدود اسلامي رعايت شود.
اما هر گونه ارتباط به قصد لذت جويي حرام است ، اگرچه دو طرف، مسئله ازدواج را عنوان مي کنند.
در ارتباطهاي بعدي نام مرجع خود را ذکر کنيد.
پي نوشت ها :
1 - علي اصغر احمدي، روابط دختر و پسر درايران ، ص 109.
2 - مجموعه مقالات هم انديشي، ج2، ص 489.
3 - وسائل الشيعه، ج14، ص 61.
4 - همان، ص 60.