پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز؛
اين حالتي که شما داريد که نمي توانيد ايشان را حلال کنيد خصلت خوبي نيست و نامش کينه توزي است.
از نظر اسلام بي مهري نسبت به وابستگان در هيچ وضعي روا نيست. مردي خدمت امام صادق(عليه السلام )آمد و از بستگان خود شكايت نمود، حضرت به او فرمود: در عين حال به آنان نيكي كن! آيا تو هم مي‌خواهي مثل آنان باشي و - با بي مهري -ارتباط خود را با آنها قطع كني؟ اگر چنين كني ،خدا نظر لطفش را از همه شما خواهد برداشت.(1)
بنابراين در صورت خشم و كينه ، خودت را همانند كساني خواهي كرد كه از آنان متنفر هستي . براي بيرون آمدن از اين حالت كافي است كه به خود تلقين كني و بفهماني كه مانند آنان نيستي . بدي را با بدي جواب نمي دهي ، البته اگر واقعاً آنان قصد بدي نداشتند. شايد دلايل بسياري بوده كه ما و شما از آن بي خبريم؛ دلايلي كه فكر مي كردند، درست است، اگر چه در واقع درست نباشد.
براي بيرون راندن صفات رذيلهاي همچون كينه ، به خصوص وقتي در وجود فرد ريشه دوانده است، علاوه بر شناخت و اراده جدّي، صبر و مقاومت در برابر مشكلات و سختيهاي درمان نيز ضرورت دارد. در زمينه حِقْد و كينه توزي در كلمات گهربار معصومين(ع) گفتههاي فراواني درباره نكوهش كينهتوزي و آثار زيان بار آن بيان شده است، مثلاً امام حسن عسكري(ع) فرمود: «رنجورترين و كم آسايشترين مردمان، فرد كينهتوز است».(2)
بر اساس اين روايات و روايات بسيار ديگر، شخص با كينه توزي و خشم و نفرت بيش از همه به خود آسيب مي زند؛ بنابراين براي بر طرف كردن اين حالت از درون خود بينديشيد كه جز به خود كمك نمي كنيد.
در قرآن خطاب به مسلمانان آمده است:"ادفعْ بالتي هي أحسن فإذا الذي بينك و بينه عداوة كأنّه وليٌ حميم؛ همواره به نيكوترين وجهي پاسخ ده، تا كسي كه ميان تو و او دشمني است چون دوست مهربان تو گردد".(3)
رسول اكرم(ص) فرمود:ميخواهيد شما را از بهترين اخلاق دنيا و آخرت آگاه سازم؟ عفو از كسي كه به تو ستم كرده و پيوند با كساني كه با تو قطع رابطه كرده و نيكي به كسي كه به تو بدي كرده و بخشش به آن كس كه تو را محروم كرده است.(4)
كينه داشتن نسبت به ديگران، گناه است و آثار سخت اُخروي در پي دارد.خوبي و محبت كردن به ديگران را، نه براي نيكي به شما، بلكه به عنوان اطاعت از دستور خدا و معامله با حضرت حق بدانيد. چنانچه طرف مقابل محبت خود و صله رحم را خدا و دستور خدا بدانيد، اين عمل براي شما آسان خواهد شد، زيرا جواب نيك دادن فاميل، يا جواب مثبت ندادن، شما را از كاري كه كرديد، پشيمان نخواهد كرد. يكي از راه هاي بيرون‌آمدن از كينه هديه دادن است. پيامبر فرمود: «هديه دادن كينهها و كدورتها را از سينهها ميزدايد». (5)
مهماني دادن نيز موجب از بين رفتن كينه ميشود ـ امام صادق(ع) ميفرمايد: «آتش كينهها را با مهماني دادن خاموش كنيد». (6)
همگرايي با مردم مانع کينه توزي مي شود . امام علي (ع) مي فرمايد :« مُقَارَبَةُ اَلنَّاسِ فِي أَخْلاَقِهِمْ أَمْنٌ مِنْ غَوَائِلِهِمْ ؛ نزديك شدن به اخلاق مردم باعث ايمنى از كينه آن هاست» . دورى گرفتن از خلق و خوى مردم ، باعث نفرت ، دشمنى و كينه توزى آن ها مىگردد ، همسويى در اخلاق آن ها باعث ايمنى از دشمنى وكينه آن ها خواهد بود .(7)
اميد است با شناخت بيش تر نسبت به حِقد و كينه توزي و آثار زيان بار آن و نيز با اجراي دقيق راهكارها، اين رذيلت زشت اخلاقي را از خود دور سازيد.
پي نوشت ها :
1. بحار الانوار، ج 74، ص 131،
2. تحف العقول ، ص 263.
3. فصلت (41) آيه 34.
4. بحارالانوار، ج 71، ص 399،
5. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 2، ص 73، ح 343.
6. كافي ، ج 6، ص 318.
7. نهج البلاغه ، قصار 401.
