با سلام
سوالی داشتم در خصوص منابعی که برای اثبات ۱۲ امام شیعیان وجود دارد. آیا روایات معتبر و محکمی وجود دارد که بیان کند پیامبر اکرم (ص) در زمان حیات خود اسامی اهل بیت خود را ذکر کرده باشد؟اسامی چهارده معصوم کی و کجا گفته شده؟
با تشکر
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
همان گونه که رسول الله حجت خدا بر خلق است و خدا بايد حجتش را معرفي کند تا مردم عذري در نشناختن و تبعيت نکردن از او نداشته باشند، امامان هم بعد از رسول خدا، حجت خدا بر بندگان هستند . خدا بايد آنان را معرفي کرده ، راهي براي شناخت يقيني آنان قرار داده باشد و گرنه بندگان در نشناختن و تبعيت نکردن از آن ها معذور خواهند بود.
البته لازم نيست که نام آن ها در قرآن بيايد و يا حتما پيامبر تک تک آنان را به نام معرفي کرده باشد . اگر نام تک تک آن ها را در قرآن و کلام پيامبر هم نيابيم، در صورت بودن راه هاي ديگر مشکلي پيش نخواهد آمد ،ولي خدا براي اتمام حجت بر بندگان آنان را به صورت غير مستقيم در قرآن معرفي کرده ، در بيان پيامبرش آن ها را به نام شمرده ، هر امامي امام بعد از خود را معرفي کرده ، علاوه بر همه اين ها راه شناخت امام مثل راه شناخت پيامبر است.
پيامبر را از سه راه مي توانيم بشناسيم:
1. مطالعه در شخصيت و پيام پيامبر؛
پيامبران خود بزرگ ترين آيت و حجت بر نبوت خويشند. انسان هايي که جز به خدا متکي نبوده و از جايي پشتيباني نشده و تعليم نگرفته ، عمل و بيان شان سراسر حق و نور است .اخلاص و توکل و باور و يقين و فداکاري و از جان گذشتگي و بي اعتنايي شان به دنيا و... همه نشان مي دهد که اينان مامور غيب اند و جز بدان جا نظر ندارند.
2. معرفي به وسيله پيامبران پيشين؛
وقتي پيامبري نبوتش ثابت مي شد، وظيفه داشت پيامبر يا احيانا پيامبران بعد از خود را به مردم معرفي کند. وصف و علامت و ويژگي ها و نشانه هاي پيامبر بعدي را به گونه اي بدهد که مردم او را مثل فرزند خود بشناسند. يافتن آن نشانه ها و علامات و ويژگي ها در فردي دليل بر نبوت او بود و ادعايش پذيرفته مي شد.
3. معجزه که اثبات کننده شان خدايي آورنده معجزه بود.
امامت هم مانند نبوت يک شان خدايي و يک نمايندگي از جهان غيب است . خدا بايد براي اثبات اين شان براي متصدي اش معجزه را در اختيار وي قرار دهد.
پيامبر هم در بيانات خود هم امامان را به صورت اجمالي و کلي معرفي کرده ، هم نام تک تک آنان را ذکر کرده است. البته طبيعي است با وجود حاکم شدن مخالفان امامان اجازه نقل سخنان پيامبر در اين زمينه داده نشد . بدين جهت ما روايات متواتري که نام تک تک امامان در آن ذکر شده باشد، نداريم . به خصوص روايات اين موضوع در منابع اهل سنت کمتر يافت مي شود.
علا وه بر رواياتي که دوازده امام را به نام معرفي کرده(1) روايات بيشماري که در منابع اهل سنت از رسول خدا در شان امام علي و حسنين و اهل بيت و عترت رسيده که خود چراغي تابناک در اين راه است(2)، روايتي است که به طريق متعدد و به نقل هاي بسيار در منابع اهل سنت از رسول خدا رسيده که ايشان فرموده :خلفاي من دوازده نفرند که همگي از قريش و بني هاشم هستند . اين روايت خود حجت معتبري است براي کساني که خواهان معرفي امامان از جانب رسول خدا هستند.(3)
هر کدام از امامان نيز امام بعد از خود را معرفي کرده ، همه امامان هم در مواردي براي اثبات امامت و شان خدايي خويش معجزه ارائه داده اند.
از جمله نقل است که مردي از شام براي مناظره با امام صادق به مدينه آمد . امام او را به مناظره با هشام بن حکم فراخواند . هشام به او ثابت کرد که علاوه بر قرآن حجت ديگري بايد در جنب قرآن مفسر و مبين آن باشد . حجت در زمان حيات رسول خدا، خود ايشان بود و حالا هم کسي ديگر بايد باشد.
وقتي شامي پرسيد: او کيست؟ هشام با اشاره به امام صادق گفت: اين آقا که نشسته و شما براي استفاده از محضرش از شام آمده اي . شامي علامت خواست . هشام گفت که دليلش علم بي پايان او، هر چه مي خواهي، از او بپرس . بعد امام تمام آنچه براي او پيش آمده بود، از لحظه حرکتش از شام را تا آن لحظه برايش شرح داد. (4)
با توجه به موارد فوق امامان به اندازه کافي معرفي شده اند . راه شناسايي آنان براي همه هموار گرديده ، حجت بر همگان تمام شده ،کسي که تسليم نشود، نزد خدا حجتي ندارد.
پي نوشت ها:
1. ينابيع الموده ،ص 440 باب 76 ؛البدايه و النهايه، ج 6، ص 247 ؛ مسند احمد بن حنبل، ج 1 ، 183 ، 645.
2. ر. ک: فضائل الخمسه في صحاح السته، فيروزآبادي.
3.اين روايت را همه محدثان اهل سنت نقل کرده اند .هيچ کس از اهل سنت در صحت آن ترديد ندارد . به همين جهت به توجيه آن و معرفي دوازده نفري که روايت ناظر به آنان است پرداخته اند . اين خود معرکه آرا شده ، جز امامان دوازده گانه شيعه به هيچ وجه ديگري قابل توجيه معقول و پذيرفتني نيست.
4. کافي،ج1،ص173.