پرسش 18 . توبه افرادى که سبب گمراهى دیگران شدهاند چگونه است؟
آیا توبه انسانهایى که موجب گمراهى و فساد مىشوند، با توبه انسانهاى دیگر تفاوت دارد؟ توبه آنان چگونه است؟
توبه تحریف کنندگان آیات الهى و بدعتگذاران و تمام کسانى که مایه گمراهى مردم مىشوند، بسیار سخت و سنگین است. کسى که از طریق وسایل ارتباط جمعى مثل نوشتن کتاب و مقاله، مردم را به گمراهى کشاندهاست، اگر در خانه خلوت بنشیند و از پیشگاه خدا تقاضاى عفو کند، توبهاش پذیرفته نمىشود، بلکه باید تمام افرادى را که به خاطر عمل او به انحراف کشیده شدهاند، تا آنجا که در توان و قدرت دارد، بازگرداند.
در حدیثى مىخوانیم: « خداوند به یکى از پیامبران وحى فرستاد که به فلان شخص خواستار توبه بگو: به عزتم سوگند! اگر آن قدر مرا بخوانى که بندهاى بدن تو از هم جدا شود، دعاى تو را اجابت نمىکنم تا کسانى را که به خاطر دعوت تو منحرف شده و از دنیا رفتهاند، زنده کنى و از راه خطا باز گردند»82. این حدیث ضرورت اصلاح و جبران گذشته را بهخوبى بیان مىکند.
