نظراسلام در مورد نجاست یا پاکی اهل کتاب چیست؟

آیات قرآن در این زمینه مطلق است و دلالت صریح بر نجاست یا پاکی اهل کتاب ندارد.اماروایات دودسته هستند برخی از آن‌ها دلالت بر نجاست و پرهیز از کفّار دارد و برخی دلالت بر پاک بودن آنان دارد:
ابوبصیر می‌گوید از امام باقر(ع) یا صادق(ع) پرسیدم آیا مسلمان می‌تواند با یهودی یا نصرانی مصافحه کند، حضرت فرمود: از زیر لباس اشکالی ندارد و اگر مصافحه دست به دست بود(تماس بدنی) دستت را بشوی.(1)
روایت صحیح علی بن جعفر(ع) از برادرش امام موسی بن جعفر(ع) از هم غذا شدن با مجوسی در یک ظرف غذا و مصافحة با او سؤال می‌کند حضرت می‌فرماید: جایز نیست.(2) بر اساس این روایات و اطلاق برخی از آیات بیشتر فقها در گذشته حکم به نجاست ذاتی اهل کتاب کرده اند.
از طرفی روایاتی داریم که دلالت بر پاک بودن آنان دارد:‌
معاویه بن عمار می‌گوید: از امام صادق(ع) دربارة لباس هایی که مجوسی ها می‌دوزند (می بافند) در حالی که آنان خبیث هستند و شرب خمر می کنند و زنانشان بر آن حلال هستند آیا می توانم در آن‌ها نماز بخوانم؟ فرمود: آری.(3)
عبدالله بن سنان می‌گوید پدرم از امام صادق(ع) پرسید: من لباسی را به ذمّی (اهل کتاب) عاریه می دهم و می دانم که او شراب می نوشد و گوشت خوک می‌خورد آیا وقتی که لباس را به من بر گردانید باید آن را بشوییم و نماز در آن بخوانیم؟ حضرت فرمود: نماز در آن بخوان و نیازی به شستن آن نیست.(4)
اسماعیل بن جابر می‌گوید: از غذای اهل کتاب سؤال کردم فرمود: چون در ظرفهای شان خمر و گوشت خوک می ریزند از غذای آنان نخور..(5)
از این روایت معلوم می‌شود که اگر به خاطر نجاست خمر و گوشت خوک نبود غذای آنان نجس نبود .
با توجه به دسته دوم از روایات نجاست آنها ذاتی نیست بلکه عرضی است یعنی اگر به نجاستی مانند شراب و خون و مردار آلوده شوند نجس هستند همان گونه که یک مسلمان می تواند به یکی از این مواد نجس باشد
بسیاری از فقهای معاصر این دسته از روایات که دلالت بر پاک بودن ذاتی کفّار دارد ترجیح داده اند.به عقیده این گروه از فقها اگر اهل کتاب با شراب و گوشت خوک و مردار نجس نشوند و مراعات نجس و پاکی را بکنند پاک خواهند بود. البته پرهیز از آنان مخصوصاً برای افراد ضعیف الایمان لازم و ضروری است و با توجه به روایات و اجماع و آیة انما المشرکون نجس احتیاط در اجتناب از اهل کتاب است.
از مراجع فعلی که اهل کتاب را پاک می دانند آیات عظام فاضل، تبریزی،‌ سیستانی، وحید خراسانی و رهبر معظم انقلاب می‌باشند.(6) و به نظر آیت الله شبیری زنجانی نجاست اهل کتاب بنل بر احتیاط است 0 (7)
پی نوشت ها:
1- مستمسک، ج 1، ص 370، به نقل از وسائل الشیعه،باب 14 از احکام نجاسات، ج 5.
- 2 همان، حدیث 6.
3- همان، ص 370، به نقل از وسائل الشیعه، باب 73از ابواب نجاسات.
4- همان، ص 371؛ به نقل از وسائل الشیعه، باب 74از ابواب نجاسات.
5- همان، ص 372، به نقل از وسائل الشیعه، باب54 از ابواب نجاسات.
6- توضیح المسائل مراجع، ج 1، مسئلة ‌106 و ذیل آن و اجوبه الاستفتائات، ج 1، سؤال 324 و 325
7- توضیح المسائل ج 1 مسئله 107 0