زوجین فرهنگى که حقوقشان را به صورت مشترک مصرف مى کنند، از نظر احکام حج و خمس چه وظیفهاى دارند؟
پرسش : زوجین فرهنگى که حقوقشان را به صورت مشترک مصرف مى کنند، از نظر احکام حج و خمس چه وظیفهاى دارند؟ آیا براى انجام حج از لحاظ استطاعت مالى بایستى مستقلاً اموال خود را محاسبه نمایند یا مشترکاً؟ توضیح دهید.
پاسخ :
هر یک از زن و شوهر مالک حقوق خودشان مى باشند و هر یک مستقلاً مى بایست در مورد استطاعت حج، خمس و یا دیگر امور شرعى خویش با توجه به پولى که دارد، محاسبه نماید و وظیفه شرعى خویش را انجام دهد. در مورد خمس
اگر زن حقوق خود را به شوهر بخشیده، یا در امور زندگى مشترک مصرف نموده باشد، خمسى بر عهدهاش نیست. به فتواى امام خمینى در صورتى که زن و شوهر در آمدهاى خویش را مشترکاً به مصرف مى رسانند، هر مقدار از حقوق هر یک از مخارج سال زیاد بیاید، صاحب حقوق مالک آن است و باید خمس آن را بپردازد. چنانچه زن به شوهر بخشیده است و چیزى از مال بخشیده شده زیاد بیاید، خمس ندارد.(1) البته این طبق فتواى حضرت امام خمینىوآیت اللَّه خامنهاى است، لیکن طبق فتواى دیگر مراجع، بخشش اگر مازاد بر مخارج سال باشد، خمس دارد.(2)
و در موردحج اگر زن با وجوداین که همه یا بخشى از حقوق خود را در امور زندگى مصرف مى کند، شرایط لازم استطاعت را داشته باشد، مثلاً از حقوقش جمع کرده با شد یا ارثى به او رسیده باشد، یا بستگانش پولى به او بخشیده باشند و یا اگر مقدارى از طلا و زیور خود را که لازم ندارد و نداشتن آن عیب نیست، به فروش برساند و با آن بتواند هزینه سفر حج را تأمین نماید، مستطیع است و باید به حج رود.(3)
----------------------------------------------------------------------------------------------
پى نوشتها:
1. امام خمینى، استفتائات، ج 1، ص 386. س127و 128
2. توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 13 و 14.
3. اما م خمینی مناسک حج مسئله 53 0 استفتاآت ج 1 س 14 از احکام حج 0