آیا نوح تبعید شده بود؟

سؤال
آیا نوح تبعید شده بود؟
در سوره 54، آیه 9 می‌گوید: بیش از این ها قوم نوح تکذیب کرده بودند بنده طاهر را و گفتند دیوانه است و با دشنام او را راندند وی در سوره 11، آیه 38 می‌گوید: قوم او هنگام رد شدن از کنارش او را مسخره می‌کردند.‌ چگونه نوح هم طرد شد و هم توسط قومش مسخره شد؟

پاسخ:
در آیه اوّل (9/54) هیچ اشاره‌ای به تبعید شدن ندارد. آیه می‌گوید: او را تکذیب کردند و گفتند: دیوانه است و او بسی آزار کشید. اما متأسفانه اشخاص تناقض‌جو، آن را راندن معنا کرده‌اند. حتى اگر معنای «ازدجر» راندن و طرد کردن باشد، باز معنای تبعید از آن فهمیده نمی‌شود. حال باید از متناقض‌جو پرسید: اگر در دو جای مختلف دو نوع برخورد از کسی سر بزند، این تناقض است؟ در جایی گفته باشد: او را از خود طرد کردند و در جای دیگر بگوید: او را مسخره کردند، آیا این تناقض است؟
کاملاً روشن است که با نگاهی به دو آیه یاد شده بین آنها تناقض و تنافی دیده نمی‌شود، زیرا آیه 9 سورة قمر از ایجاد مانع و تکذیب حضرت نوح توسط قومش سخن می‌گوید. آنها می‌گفتند: او دیوانه است و با انواع آزارها آن حضرت را از ادامة تبلیغ رسالتش باز می‌داشتند و گاهی او را تهدید به سنگسار می‌کردند.(1) بنابر این، در این آیه، از بیرون کردن حضرت نوح(ع) از شهر یا تبعید آن حضرت توسط قومش سخنی به میان نیامده است، و در آیه بعدی (هود، 38) تأکید می‌کند که نوح بعد از ایجاد موانع و نپذیرفتن رسالت توسط قومش، به امر خداوند مأمور به ساخت کشتی بزرگی شد، که باز قومش، وقتی از کنار حضرت می‌گذشتند او را مسخره می‌کردند و می‌گفتند که در این سرزمین خشک، آبی وجود ندارد که کشتی در آن افکنده شود!
پس هیچ تناقضی دیده نمی‌شود، مگر این که فهم‌مان دچار تناقض شده باشد.
پی‌نوشت‌ها:
1. شعراء (26) آیه 116.
2. برای آگاهی بیشتر ر.ک: المیزان فی تفسیر القرآن، علامه محمدحسین طباطبایی، ج10، ص231؛ ج 19، ص 75، دار الکتب الاسلامیه، تهران.