سؤال135:شیعیان امامان خود را معصوم می دانند، ولی روایات زیادی دربارۀ سهو و خطای ائمه رسیده است
سؤال135
شیعیان امامان خود را معصوم می دانند، ولی روایات زیادی دربارۀ سهو و خطای ائمه رسیده است و علّامه مجلسی می گوید: مسأله خیلی مشكل است چون اخبار و نشانه های زیادی بر این دلالت می كند كه سهو و فراموشی از آنها سر می زده است».
پاسخ
مسألۀ سهو امامان، به سان سهو پیامبر اكرم قرنهاست مورد بحث و گفتگوست، رأی مشهور در میان امامیه این است كه فرد معصوم همان طور كه از گناه مصون است، از خطا و اشتباه نیز به دور است، زیرا اشتباه و خطا در امور زندگی، كم كم سبب می شود كه مردم، به عصمت آنان در تبلیغ احكام نیز شك و تردید كنند.
اهل سنّت، نقل می كنند كه پیامبر نماز چهار ركعتی را دو ركعت خواند. پس از فراغ از نماز یكی از اصحاب به نام ذوالیدین به حضرتش عرض كرد: آیا نماز را شكسته خواندی یا دچار فراموشی شدی؟ پیامبر در پاسخ گفت: هیچ یك از این دو در كار نبود.
از این جهت، گروهی از اهل سنت معتقدند كه پیامبر در غیر امور دینی سهو و اشتباه می كند عین این سؤال در مورد امامان، مطرح است. بزرگان شیعه مانند شیخ مفید از شخصیت هایی است كه هر نوع سهو و خطا را از امامان نفی می كند و روایاتی را كه در این مورد وارد شده، را خبر واحد می داند كه نمی توانند مدرك عقیده باشند و افرادی كه از امامیّه درباره پیامبر و امام معتقد به سهو هستند، به شدت مورد انتقاد قرار می دهد.(1)
و مرحوم مجلسی نیز یادآور می شود كه مشهور در میان امامیه این است كه از آن حضرات سهوی صادر نشده و دلایل آنها را نقل می كند، به ویژه یادآور می شود كه امام پیوسته به وسیلۀ روح القدوس یاری می شود و او بازدارنده از سهو و خطا است.
سپس در آخر می گوید: من در این مسأله چیزی نمی گویم، زیرا هر دو طرف برای خود دلایلی دارند.
در پایان یادآور می شویم كه عصمت انبیا و اولیا در مسائل مربوط به تبلیغ رسالت و بیان احكام الهی و معارف جای بحث و گفتگو نیست، و اگر سخنی هست دربارۀ امور جزئی زندگی است كه ارتباط به دین و تربیت ندارد.
پی نوشت ها:
1. شرح عقاید صدوق، ص66.