سؤال108:فرقۀ خطّابیه از شیعه بر این باورند كه بعد از امام جعفر صادق پسرش اسماعیل امام است.

سؤال108
فرقۀ خطّابیه از شیعه بر این باورند كه بعد از امام جعفر صادق پسرش اسماعیل امام است، علمای شیعه در ردّ او می گویند:‌ اسماعیل پیش ازامام صادق وفات كرده و مرده نمی تواند جانشین زنده باشد.
به شیعه گفته می شود شما با حدیث منزلت، كه پیامبر به علی فرمود: نسبت تو به من به منزلۀ هارون نسبت به موسی است»، استدلال كرده اید، و معلوم است كه هارون قبل از موسی وفات یافت و طبق اقرار خودتان مرده نمی تواند جانشین زنده باشد.
پاسخ
اوّلاً خطابیه، اسماعیل را جانشین امام صادق نیم دانستند و فرقۀ‌ اسماعیلیه غیر از فرقۀ خطابیه است، فرقۀ‌ خطابیه پیروان ابوزینب اسدی كوفی معروف به ابااسماعیل و اوالخطاب و ابوذبیان هستند، او فردی بود كه منكرات را مرتكب می شد و دعوی نبوت نموده مردم به خاطر این اندیشه ها و گفتارهای زشتش با او درگیر شدند و در درگیری كشته شد، امام صادق از روز نخست از او تبری جست.(1)
و هرگز این فرقه ارتباطی به اسماعیل و اسماعیلیه ندارند.
و ثانیاً: ‌اگر شیعه می گوید:‌ مرده نمی تواند جانشین زنده باشد، مطلب درستی است ولی علی پس از پیامبر اكرم 30 سال تمام در قید حیات بود و جانشین رسمی و قانونی او بود و اگر نظر او نسبت به هارون مدت مدیدی در حال حیات او به حكم آیۀ «واخلفنی قومی ...»(اعراف/142) جانشین موسی بود. هر چند این جانشینی استمرار پیدا نكرد، زیرا هارون، پیش از موسی از دنیا رفت، و در گذشته گفتیم كه تشبیه از آن نظر است كه علی تمام مقامات سه گانه را نسبت به پیامبر داشت، به جز منزلت نبوت. و الّا اگر علی هم قبل از پیامبر در می گذشت، جانشین پیامبر پس از او نبود. ضمناً این سؤال تكراری است.
پی نوشت ها:
1. ملل و نحل شهرستانی، ج1، ص179.