سؤال93:شیعه می گوید علی بعد از پیامبر مستحق خلافت بوده زیرا پیامبر به او فرمود: «تو نسبت به من به منزلۀ هارون نسبت به موسی هستی

پاسخ
حدیث منزلت از فضائل اختصاصی امام علی است كه با ده ها سند در صحیحین و دیگر كتابهای معتبر نقل شده است و گردآورندۀ پرسشها اصل حدیث را پذیرفته است، هر چند آن را كامل نقل نكرده است و متن كامل آن چنین است. هنگامی كه پیامبر عازم تبوك بود، امیر مؤمنان را جانشین خود ساخت. آنگاه منافقان شایعه ساز گفتند: رابطۀ پیامبر با علی به تیرگی گراییده به نشانۀ آنكه او را همراه خود نبرد. امیرمؤمنان به لشكرگاه پیامبر شتافت و شایعه را به سمع او رساند، در این هنگام فرمود:‌«أما ترضی أن تكون منّی بمنزلة هارون من موسی الّا أنّه لا نبوّة بعدی».(1)
هارون به نص قرآن كریم دارای چهار منصب بود:
1. در نبوت با موسی شریك بود، چنان كه می فرماید: «و أشركه فی أمری».
2. وزیر و یاور موسی بود، چنان كه می فرماید:‌«واجعل وزیراً من أهلی».
3. بازوی قدرتمند موسی به شمار می رفت، چنان كه فرمود: «اشدد به أزری».(2)
4. جانشین موسی در غیاب او بود، چنان كه می فرماید: «و قال لأخیه هارون اخلفنی فی قومی».(3)
بنابراین، امیرمؤمنان علی به حكم استثنای نبوت، همۀ مقامات هارون را دارد، بنابراین او خلیفۀ‌ پیامبر خواهد بود، چه در حال حیات آن حضرت و چه در حال ممات.
گردآورنده می پرسد: هارون، در حال حیات موسی، هر چهار مقام را داشت، ولی چون پیش از موسی فوت كرد، مقام خلافت و جانشینی را بعد از مرگ موسی به دست نیاورد، بنابراین علی چگونه می تواند پس از پیامبر جانشینی داشته باشد در حالی كه «مشبّه به» یعنی هارون چنین توفیقی نیافت؟
پاسخ آن روشن است و آن این كه، جناب هارون همۀ مقامات را حتی جانشینی از موسی را تا زنده بود حفظ كرد و موسی او را از این مقام عزل كرد، ولی چون مرگ او زودتر از موسی فرا رسید، قهراً مقام جانشینی را با وفات خود از دست داد، ولی امیرمؤمنان علی كه به تقدیر الهی پس از درگذشت رسول خدا 30 سال زندگی كرد و قهراً این مقام را تا زنده بود حفظ كرد.
به تعبیر دیگر تشبیه علی بر هارون فقط از این نظر است كه هر دو دارای این سه مقام هست، و امّا یكی از نظر كوتاهتر و دیگری بلندتر، در تشبیه در نظر گرفته نشده است.
در پایان از نویسندگان وهابی می پرسیم اگر این حدیث درباره یكی از خلفا وارد شده بود، با آن این گونه برخورد می كردید؟!
پی نوشت ها:
1. مسلم، باب فضائل علی بن ابی طالب، حدیث شماره 2404؛ بخاری، كتب 24، باب 4، حدیث3706؛ حاكم نیشابوری، مستدرك، ج73 ص109.
2. طه/29.
3.