سؤال72: شیعیان می گویند معاویه مرتد بوده است. پس حسن بن علی زمامداری مسلمانان را به فرد مرتد سپرده است.

پاسخ:
فقهای اسلام اعم از سنی و شیعه معاویه را فردی «یاغی» می دانند، یعنی فردی که بر امام مفترض الطاعه خروج کرده و جزء ظالمان و ستمگران قرار گرفت. امام احمد بن حنبل می گویند: اگر امیر مؤمنان علی نبود و جنگ های او با این یاغیان انجام نمی گرفت هرگز فقهای اسلام از احکام بغاة آگاه نمی شدند و او به امر پیامبر گرامی با سه گروه جنگید:
الف. ناکثین (پیمان شکنان، اصحاب جمل)
ب. قاسطین (ستمگران و یاغیان)
ج. مارقین: کسانی که از اطاعت امام خود بیرون رفتند (خوارج)
و هرگز امیر مؤمنان در نبرد خود شکست نخورد او به وظیفه خود عمل کرد و مشمول آیۀ مبارکۀ «احدی الحسنین» شد.
پیامبر گرامی در جنگ احد و یادر جنگ حنین به ظاهر شکست خورد ولی پیروزی از آن پیامبر بود، چون عمل به وظیفه کرد.
امّا حسن بن علی صلح نکرد تا بگویند کشور را به باغیان و ظالمان سپرد، بلکه صلح بر او تحمیل شد و در پاسخ به پرسش های مکرر به علل صلح امام حسن اشاره شده است.
اگر حسن بن علی به عقیده شما با صلح با معاویه، امور ار به دست یک فرد مرتد سپرد، پس باید بگویید پیامبر اسلام که در حدیبیه، با مشرکان مکه، صلح نمود، خانه توحید خدا و مسلمانان در بند مکه را به دست مشرکان سپرد. و پاسخ هر دو یکی است و آن این که صلح بر هر دو تحمیل شد، و مصالح نیز آن را ایجاب می کرد.