سؤال63: خداوند، در مورد پاکدامنی عایشه، رد قصیۀ معروف «إفک» آیه نازل فرموده است امّا بعضی از شیعیان هنوز هم او را متهم می کنند.
سؤال63
خداوند، در مورد پاکدامنی و بی گناهی عایشه، رد قصیۀ معروف «إفک»(1) آیه نازل فرموده است امّا بعضی از شیعیان هنوز هم او را متهم به خیانت می نمایند، آنگاه در پاورقی به تفسیر علی بن ابراهیم و تفسیرهایی استناد می جوید.
پاسخ
اگر گردآوندۀ این پرسش ها یک فرد واقع گراست، چرا به تفاسیر معتبر شیعه مراجعه نکرده است؟ همۀ آنها عایشه را در مسألۀ افک از تهمت تنزیه می کنند، شما می توانید این مطلب را در تفاسیر معتبر شیعه، ملاحظه بفرمایید.(2)
مرحوم علامۀ طباطبایی روایات اهل سنت را که حاکی از آن است که پیامبر به همسر خود سوءظن پیدا کرده بود، رد می کند و این روایات را باطل اعلام می کند، یعنی گامی فراتر از اهل سنت در این مورد برمی دارد.
اختلاف که برخی از مفسران شیعه با مفسران سنّی دارند است که می گویند مسأله افک مربوط به عایشه نبوده بلکه مربوط به معاریۀ قبطیه بوده است، و در تاریخ نیز شواهدی بر دومی هست. در هر حال آنچه که مورد اتفاق است این که آن همسر پیامبر خواه عایشه باشد یا ماریه از آن پیراسته است.
شگفت این جا است که دو تفسیری در پاورقی از آنها یاد می کند خود آنها صریحاً می گویند: همسران پیامبران در طول تاریخ ممکن است مرتکب گناه شوند، ولی هرگز در مسائل زناشویی خیانت نمی کنند، و این را به صورت یک ضابطه کلی مطرح می نمایند که شامل حال همسران پیامبر اسلام نیز می باشد.
و آنان این نظر را در تفسیر آیه 10 سوره تحریم که درباره همسران نوح و لوط سخن می گویند، و درباره آنان می فرماید: «فخانتاهما» مطرح کرده اند، مع الوصف گردآورنده پرسش ها از این کتاب نقل می کند که آنها عایشه را به خیانت متهم کرده اند. خوب است لااقل اندگی تقوا و رعایت امانتداری علمی در تبلیغ مذهب خود و تخریب چهرۀ دیگران رعایت شود.
ضمناً سابقاً گفتیم که تفسیر قمی ارزش علمی ندارد، زیرا این کتاب را یک فرد مجهول و ناشناخته به علی بن ابراهیم نسبت می دهد و قسمتی از آن را از زیاد بن المنذر معروف به ابی الجارود که ضعیف شمرده شده نقل می کند. با یان وضع چگونه این کتاب را سند قرار می دهد و دیگران نیز مانند سید بحرانی از آن تفسیر نقل کرده است.
البته این دفاع از عایشه به معنای دفاع از کلیۀ کارهای او نیست شکی نیست که شورش مسلحانۀ او بر ضد امام زمان خود یعنی علی خلاف شرع آشکار و برخلاف دستور صریح قرآن که به زنان پیامبر می-فرماید: «وقرن فی بیوتکن...»(سورۀ احزاب، آیۀ33)«در خانه های خود آرام گیرید».
این چیزی نیست که شیعه بگوید همۀ مفسران و تاریخ نگاران در این مسأله هماهنگند ولی برخی از هواداران عایشه عذر می آورند که او اجتهاد کرده یعنی در مقابل صریح آیۀ قرآن نظر داده است، و کسانی که با موازین اسلام آشنا هستند می دانند که این کار به هیچ وجه جایزنیست، و هیچ مسلمانی حق ندارد بر خلاف دستور صریح خدا و رسول، اجتهاد کند.
پی نوشت ها:
1. سورۀ نور، آیۀ 11.
2. مجمع البیان، ج4، ص120، تفسیر آیۀ «الّذین جاؤوا بالأفک»؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج15، ص105-116.
