چرا پیامبر (ص) خطبه غدیر را در مکه و در میان انبوه حجاج نخواندند؟
این که دقیقا علت این مسأله چه بود از حوزه فهم و دانش ما بیرون است و پیامبر(ص) هم در این باره از خود اختیاری نداشت و به فرمان الهی در همان نقطهای که مأمور به ابلاغ آن شده بود، انجام وظیفه کرد.
در عین حال جایگاهی که برای ابلاغ پیام مزبور انتخاب شده بود، نقطهای بود که غیر از اهل مکه همه حجاج از آن عبور میکردند و در آن جا همه حجاج وجود داشتند.
در ضمن شاید طرح مسئله در مکه مخالفت بسیار جدی در پی می¬داشت، زیرا حضرت علی (ع) بسیاری از سران قریش و اهل مکه را به دست خود کشته بود و اعلان ولایت و پذیرش در آن جا دشوار می نمود و خوف فتنه می رفت و این مسئله می تواند از فحوای فراز پایانی آیه ابلاغ «... والله یعصمک من الناس» (خداوند تو را از (شر) مردم حفظ خواهد کرد )، نیز به دست آید.
شاید انتخاب آن مکان به آن دلیل باشد که اگر در ضمن اعمال حج، این عمل انجام میشد برجستگی لازم را پیدا نمیکرد و شکوه تاریخی آن محو میگردید. از همینرو مکان مستقل و زمانی جدا از دیگر اعمال انتخاب شد که در عین امکان اجتماع عظیم مسلمانان، این مطلب به عنوان خبری کاملاً تازه و نو، توسط حجاج به بلاد مختلف اسلامی پخش شود ، تا برجستگی و شکوه و طراوت آن بهتر حفظ گردد.
در اینجا می توانست شواهد و قرائنی جمع شود که این مسئله را برجسته نماید، مانند اعلان تنها یک واقعه ، نه چیز دیگر ، نگه داشتن مردم در زیر آفتاب سوزناک ، برگرداندن کسانی که به جلو رفتند و منتظر ماندن برای کسانی که عقب ماندند ، فرصت کافی برای اعلان و بیعت کردن دیگران با علی (ع) ، در حالی که در ایام حج در مکه در روز های اول که فرصت کافی وجود داشت، حضرت علی در یمن بود و در مکه حضور نداشت و در روز های آخر به مکه می رسد که اعمال حج به صورت فشرده بوده است.
البته ما در تاریخ دیدیم که چگونه با این همه تمهیدات ، اصل مسئله از مسیر خود منحرف شد و کسانی این مسئله را انکار کردند که در آن جمعیت حضور داشتند ، پس اگر حتی در مکه نیز انجام می شد ، چه فرقی در اصل مسئله داشت ؟ در حالی که امروز می بینیم با توجیهاتی چون «ولایت» به معنای دوستی است و مانند آن ، حقانیت ولایت و امامت حضرت علی (ع) را انکار می کنند، پس برای کسانی که نخواهند حقیقت را قبول نمایند این توجیهات ، در صورت اعلان در مکه نیز وجود می داشت .
