چرا سادات از صدر اسلام به ندرت توانسته اند حکومت تشکیل دهند ؟

پرسش:چرا سادات از صدر اسلام به ندرت توانسته اند حکومت تشکیل دهند در حالی که مشتاق به حکومت بوده ا ند و چرا نتوانسته اند در میان اکثریت مردم محبوب باشند ؟
پاسخ:امامان مانند انسان‌های قدرت طلب، مشتاق حکومت نبودند. چنان که امام علی(ع) خطاب به ابن عباس فرمود: «حکومت به اندازة بند کفش ارزش ندارد، مگر به واسطة آن حق را به صاحبان آن برگردانم».
از منظر امامان، حکومت ابزاری است که در راستای تحقق اهداف بلند اسلامی و اجرای قوانین الهی، از آن بهره می‌گرفتند. آنان در صدد تشکیل حکومت بودند که در سایة آن، جامعه مطلوب و آرمانd تشکل دهند اما دنیاگرایان و ریاست طلبان مانند معاویه در صدد تشکیل حکومت بودند تا به اهداف نامشروع خود رسیده و بر مردم حکومت کنند.
برای تشکیل حکومت دو مؤلفه: «امام و مردم» از اهمیت برخوردار است. اگر یکی از این دو عنصر نباشد، تشکیل حکومت امکان‌پذیر نیست.
امامان ما لایق‌ترین افراد برای رهبری بودند. دشمنان نیز به آن اعتراف کرده‌اند. آنان میان مردم محبوب‌ترین انسان‌ها بودند. از عایشه در مورد علی(ع) پرسیدند، گفت: «بهترین انسان است، و در این مطلب شک و تردید نمی‌کند مگر کافر»! (1) ابو بکر نیز بالای منبر در حضور تعداد زیادی از مسلمانان گفت: «مرا رها کنید، مرا رها کنید،‌که بهترین شما نیستم، در حالی که علی میان شماست».(2)
امامان از آنجا که تشکیل حکومت را وظیفه خویش می‌دانستند، برای تشکیل آن اقدامات لازم را انجام دادند، چنان که امام علی(ع) در ابتدا به دفاع از حق خود پرداخته ، خلفا را غاصب حقوق خویش دانست. امامان دیگر با قیام و فعالیت‌های سیاسی در مورد تشکیل حکومت بودند. امّا برای تشکیل حکومت فقط رهبری لایق کافی نیست، بلکه حمایت و پذیرش مردم نیز ضروری است.
متأسفانه مسلمانان بعد از رحلت پیامبر، وصایای حضرت را نادیده گرفته، شایسته‌ترین فرد یعنی علی(ع) را از سیاست کنار گذاشتند! این امر ریشه در جهل، فقر فرهنگی، تعصبات قومی و انتقامجویی دارد. مردم امامان را تنها گذاشتند. مردم امام علی(ع) را با معاویه قیاس نموده، وی را از علی(ع) سیاستمدارتر دانستند! مردم در جنگ امام حسن(ع) و معاویه، حضرت را «مذل المؤمنین؛ خوار کننده مؤمنان» خوانده و به حمایت از معاویه پرداختند! در زمان امام حسین(ع) نیز مردم بودند که از وی دعوت کردند اما او را به شهادت رسانده و از فاسدترین انسان‌ها یعنی یزید حمایت کردند! در زمان امامان دیگر نیز مردم در اثر نادانی و عدم بصیرت... امامان را کنار گذاشته و از نااهلان حمایت کردند.
پیامبران الهی علی‌رغم این که لایق‌ترین و محبوب‌ترین افراد بودند، ولی نتوانستند حکومت تشکیل دهند. فاجعه بزرگ و آسیب مهم جوامع همین بوده و هست که قهرمانان و نخبگان را از صفحه سیاست کنار گذاشته و دنبال نااهلان می‌روند!
بدین سان عدم تشکیل حکومت از سوی امامان بدان جهت نیست که محبوب نبودند و توان تشکیل حکومت را نداشتند، بلکه عدم تشکیل حکومت آنان، ریشه در عدم حمایت مردم دارد.

پی‌نوشت‌ها:
1. ینابیع الموده، ص 293.
2. محمد رازی، چرا شیعه شدم، ص 332.