تعیین جهت قبله از چه راهی امکان پذیراست ؟

برای تعیین جهت قبله می توان از قبله نما استفاده کرد، ولی برای تعیین دقیق قبله، در دو روز 7 خرداد یا 24 تیر، موقع ظهر مکه ، وقتی که کعبه سایه ندارد و خورشید مستقیم بالای کعبه قرار می گیرد ( در ایران موقع ظهر مکه در 7خرداد ساعت 12و 47دقیقه و 52 ثانیه و در 24 تیر ساعت 12 و 56 دقیقه و 41 ثانیه است )اگر در هر شهری در این ساعت ، میله یا چوبی را به عنوان شاخص روی زمین نصب کنید ، سایة آن درست در جهت کعبه خواهد بود.

کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن جهت قبله کوشش کند تا یقین کند قبله کدام طرف است. نیز میتواند به گفته دو شاهد عادل که از روی نشانه‏های حسی شهادت میدهند یا به قول کسی که از روی قاعده علمی، قبله را میشناسد و مورد اطمینان است، عمل کند. اگر این‏ها ممکن نشد، باید به گمانی که از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راه‏های دیگرمانند جهت خورشید پیدا میشود، عمل نماید، حتی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی، قبله و جهت کعبه را میشناسد، گمان به قبله پیدا کند، کافی است.
اگر کسی به طرفی که علم یا گمان پیدا کرده نماز خواند و بعد معلوم شد که دقیق نبوده، نمازش صحیح است. اگر کسی به طرفی گمان یا حدس نمیزند و نمیداند قبله کدام طرف است، باید به چهار طرف نماز بخواند.(1)

پی نوشت‏:
1. توضیح المسائل مراجع، ج 1، مسئله‏های 782 و 783.