از دیدگاه قرآن مستحکم‌ترین زیربنا برای حفظ بهداشت روانی چیست؟

همیشه اضطراب و نگرانی روحی و روانی یکی از بزرگ ‌ترین بالاهای زندگی بوده و هست و پیامدهای ناشی از آن در زندگی فردی و اجتماعی کاملاً محسوس است.
بهداشت روانی یکی از گمشده ‌های بشر بوده، از این رو به هر دری می‌زند تا آن را پیدا کند.
بهداشت روانی و دلهره نقش بسیار مهمی در سلامت یا بیماری فرد و جامعه دارد و چیزی نیست که بتوان از آن به آسانی گذشت، به همین دلیل در این باره تا کنون کتاب‌های زیادی نوشته شده، ولی قرآن با یک جمله کوتاه و پر مغز، مطمئن‌ترین و نزدیک ‌ترین راه را برای بهداشت روانی نشان داده: "اَلا بذکر الله تطمئن القلوب(1)؛ آگاه باشید که یاد خدا است که آرام‌بخش دل‌ها است".
اما ذکر خدا چیست و چگونه است؟
کلمه ذکر به معنی مطالب و معارف آمده، گاهی به معنی یادآوری چیزی به زبان یا به قلب است.
ذکر دوگونه است: قلبی و زبانی، و هر یک از آنها دو گونه است: یا پس از فراموشی است و یا بدون فراموشی.
منظور از ذکر خدا در آیه، تنها این نیست که نام او را بر زبان آورد و تکرار "سبحان الله" و "لا اِله الا الله" باشد، بلکه منظور آن است که انسان با تمام قلب متّوجه عظمت خدا و آگاهی‌ش باشد و در همه جا او را ناظر به اعمال خویش بداند. توجه به مبدأ، حرکت و فعالیت در وجود او به سوی جهاد و تلاش و نیکی‌ها ایجاد گرداند و میان او گناه سد مستحکمی ایجاد کند. از این رو آن همه آثار و برکات در روایات اسلامی برای آن بیان شده است. از جمله وصایایی که پیامبر(ص) به علی(ع) فرمود، این بود: "سه کار است که امت طاقت آن را ندارند و از هر کسی ساخته نیست: یکی کمک مالی به مردم کردن، دوم حق مردم را از خویشتن دادن، سوم به یاد خدا بودن در هر حال، به خصوص هنگامی که انسان در برابر حرامی قرار می‌گیرد، از خدا بترسد و آن را ترک گوید".(1)
--------------------------------------------------------------------------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1ـ رعد (13) آیه 28
2ـ تفسیر نمونه، ج 10، ص 215 و 216