نکته
1. این احادیث به صورت مستفیض و بلکه متواتر از طریق اهل بیت (ع) روایت شده به گونهاى که جاى هیچ گونه تردیدى باقى نمىماند. بدون تردید ائمه اهل بیت (ع) در این دستورات اهداف مهمى را در نظر داشتهاند که از مهمترین آن، مبارزه با ستمگران بنىامیه و بنى عباس است؛ از این رو همه مسلمانان و بویژه پیروان خود را به شرکت در این جهاد مقدس ترغیب فرمودهاند. کیفیت این جهاد نیز چیزى نیست جز مرثیه، مدیحه، زیارت و گریه بر مصایب اهل بیت (ص) به جهت خنثى نمودن تلاش بنىامیه که سعى مىکردند نام امام حسین (ع) را از بین ببرند و از رثا و زیارت و بیان فضایل و مناقب آن حضرت جلوگیرى مىکردند. در این راستا گریه و عزادارى، مرثیه و زیارت قبور آنان نه فقط از باب حسرت و تسلیت است بلکه محاربه با دشمنان خدا و جهاد فى سبیل اللّه به شمار مىآید و هر کس در این جهاد مقدس شرکت کند خداوند بزرگ او را از مجاهدان در راه خود شمرده و انشاء اللّه بهشت را نصیب او مىنماید. از این رو کسانى بر شهدا گریه مىکنند و برایشان مرثیه مىسرایند که خود اهل تقوا و یقین باشند. روشن است که ستمگران و اهل فسق و آنان که در خط بنى امیه و دشمنان اهلبیت (ع) گام برمى دارند مشمول این احادیث نمىشوند و این احادیث آنان را در بر نمىگیرند مگر این که توبه کنند و خود را پاک نمایند تا در زمره جهادگران طریق اهل بیت قرار گیرند.
نکته دیگر آن است که این احادیث منحصر به زمان و مکان خاصى نیست تا گفته شود چون بنى امیه و بنى عباس امروز نیستند پس عنوان جهاد و مبارزه صدق نمىکند. زیرا نخست، از دستورات ائمه (ع) در صورتى که قرینه خاصى مبنى بر انحصار به مورد خاصى وجود نداشته باشد استفاده اطلاق و شمول مىشود چنان که در دستورات دیگر اخلاقى و فقهى چنین است.
2. هر چند امروز خلفاى بنىامیه و بنىعباس نیستند اما درست همان دو جبهه حق و باطل که در آن زمان صف آرایى داشته امروز بیشتر از آن زمان به چشم مىخورند. آن زمان باطل در چهره بنىامیه و بنىعباس ظهور کرده بودند و امروز در چهره کسانى که راه آنان را ادامه مىدهند؛ از استکبار جهانى و صهیونیست گرفته تا ایادى مزدور آنها که در کشورهاى اسلامى از راههاى گوناگون نفوذ کرده و بر علیه اسلام و مسلمانان تلاش مىکنند.
3. با توجه به این که عقیده به لزوم محبت اهل بیت (ع) از اساس و ارکان دین اسلام است و هر عصر و نسلى باید بدان ملتزم باشد، و همچنین آثار بسیار مثبت مجالس عزادارى امروز اگر مجالس عزاى شهیدان از گذشته بهتر نباشد - از مصادیق جهاد و احیاى دین اسلام به شمار مىآید و به عبارت دیگر بر مبناى همان معیار و ملاکى که در زمان ائمه (ع) عزادارى را نوعى جهاد قلمداد مىنمود امروز نیز عزادارى در زمره جهاد به شمار مىآید و وقوع آثار آن در پیدایش انقلاب اسلامى و پیروزى آن بهترین گواه این مدعاست.