نکته‏

1. این احادیث به صورت مستفیض و بلکه متواتر از طریق اهل بیت (ع) روایت شده به گونه‏اى که جاى هیچ گونه تردیدى باقى نمى‏ماند. بدون تردید ائمه اهل بیت (ع) در این دستورات اهداف مهمى را در نظر داشته‏اند که از مهم‏ترین آن، مبارزه با ستمگران بنى‏امیه و بنى عباس است؛ از این رو همه مسلمانان و بویژه پیروان خود را به شرکت در این جهاد مقدس ترغیب فرموده‏اند. کیفیت این جهاد نیز چیزى نیست جز مرثیه، مدیحه، زیارت و گریه بر مصایب اهل بیت (ص) به جهت خنثى نمودن تلاش بنى‏امیه که سعى مى‏کردند نام امام حسین (ع) را از بین ببرند و از رثا و زیارت و بیان فضایل و مناقب آن حضرت جلوگیرى مى‏کردند. در این راستا گریه و عزادارى، مرثیه و زیارت قبور آنان نه فقط از باب حسرت و تسلیت است بلکه محاربه با دشمنان خدا و جهاد فى سبیل اللّه به شمار مى‏آید و هر کس در این جهاد مقدس شرکت کند خداوند بزرگ او را از مجاهدان در راه خود شمرده و انشاء اللّه بهشت را نصیب او مى‏نماید. از این رو کسانى بر شهدا گریه مى‏کنند و برایشان مرثیه مى‏سرایند که خود اهل تقوا و یقین باشند. روشن است که ستمگران و اهل فسق و آنان که در خط بنى امیه و دشمنان اهل‏بیت (ع) گام برمى دارند مشمول این احادیث نمى‏شوند و این احادیث آنان را در بر نمى‏گیرند مگر این که توبه کنند و خود را پاک نمایند تا در زمره جهادگران طریق اهل بیت قرار گیرند.
نکته دیگر آن است که این احادیث منحصر به زمان و مکان خاصى نیست تا گفته‏ شود چون بنى امیه و بنى عباس امروز نیستند پس عنوان جهاد و مبارزه صدق نمى‏کند. زیرا نخست، از دستورات ائمه (ع) در صورتى که قرینه خاصى مبنى بر انحصار به مورد خاصى وجود نداشته باشد استفاده اطلاق و شمول مى‏شود چنان که در دستورات دیگر اخلاقى و فقهى چنین است.
2. هر چند امروز خلفاى بنى‏امیه و بنى‏عباس نیستند اما درست همان دو جبهه حق و باطل که در آن زمان صف آرایى داشته امروز بیشتر از آن زمان به چشم مى‏خورند. آن زمان باطل در چهره بنى‏امیه و بنى‏عباس ظهور کرده بودند و امروز در چهره کسانى که راه آنان را ادامه مى‏دهند؛ از استکبار جهانى و صهیونیست گرفته تا ایادى مزدور آنها که در کشورهاى اسلامى از راههاى گوناگون نفوذ کرده و بر علیه اسلام و مسلمانان تلاش مى‏کنند.
3. با توجه به این که عقیده به لزوم محبت اهل بیت (ع) از اساس و ارکان دین اسلام است و هر عصر و نسلى باید بدان ملتزم باشد، و همچنین آثار بسیار مثبت مجالس عزادارى امروز اگر مجالس عزاى شهیدان از گذشته بهتر نباشد - از مصادیق جهاد و احیاى دین اسلام به شمار مى‏آید و به عبارت دیگر بر مبناى همان معیار و ملاکى که در زمان ائمه (ع) عزادارى را نوعى جهاد قلمداد مى‏نمود امروز نیز عزادارى در زمره جهاد به شمار مى‏آید و وقوع آثار آن در پیدایش انقلاب اسلامى و پیروزى آن بهترین گواه این مدعاست.