آیا قمه زدن در عاشورا, جزء عزادارى و کار درستى است ؟

از مراسمى که در بعضى از شهرستان ها و بلاد شیعى وجود دارد, قمه زنى است که گروهى از عزاداران براى این که اظهار آمادگى براى خون دادن و سر باختن در راه امام حسین کنند, انجام مى دهند.
این عمل از دیرباز: مورد اختلاف مراجع تقلید و پیروان آن ها مى باشد. عده اى آن را جایز مى دانند و گروه دیگربه خاطر تأثیر نامطلوبش بر افکار دیگران و موجب وهن مذهب بودن , آن را جایز نمى دانند. البته وضع زمانى در این مسئله بى تأثیر نیست . امام خمینى در اوایل انقلاب در پاسخ سؤالى در این زمینه فرمود: <در وضع موجود قمه نزنند(1)>.
حضرت آیةالله فاضل لنکرانى مى فرماید: <با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیّع بعد از پیروزىانقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط پیدا شده و ایران اسلامى به عنوان ام القراى جهان اسلام شناخته مى شود و اعمال ون رفتار ملّت ایران به عنوان الگوى اسلام مطرح است , لازم است در رابطه با مسایل سوگوارى امام حسین به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیش تر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد.
در این اوضاع مسئلهء قمه زنى نه تنها چنین نقشى ندارد, بلکه به علت نداشتن هیچ گونه توجیه قابل فهم مخالفان ثمره اى جز نتیجهء سوء نخواهد داشت . لذا لازم است علاقه مندان به امام حسین از این گونه اعمال خوددارى کنند.(2)
آیةالله مکارم در پاسخ این مسئله چنین فرمود: عزادارى خامس آل عبا از افضل قربات و مایهء بیدارى ملسمین است , ولى از کارهایى که موجب وهن مذهب مى شود و بهانه به دست دشمنان و مخالفان مى دهد, باید اجتناب نمود(3).
رهبر فرزانهء انقلاب , حضرت آیة الله خامنه اى در دیدار جمعى از روحانیون در آستانهء ایّام عاشوراى سال 1373در ضمن بیانات مبسوطى در خرافه زدایى از عزادارى سیدالشهدا فرمود: قمه زدن هم از آن کارهاى خلاف است ... این یک کار غلطى است که عده اى قمه ها را بگیرند و به سر خود بزنند و خون بریزند. کجاى این کار, حرکت عزادارى است ؟ این جعلى است . این ازچیزهایى است که از دین نیست .
و در پاسخ به نامهء امام جمعهء اردبیل نوشتند:
<امروز این ضرر بسیار بزرگ و شکننده است و لذا قمه زدن علنى و همراه با تظاهر, حرام و ممنوع است (4)>.
آن چه از مطالب فوق نتیجه مى گیریم , عبارت است از:
1ـ قمه زدن امروز چون موجب وهن به مذهب است , حرام است و ممنوع .
2ـ اگر هدف آن عده اى که قمه مى زنند, این باشد که مى خواهند آمادگى خود را براى خون دادن در راه اسلام اعلان کنند, بهتر است به جاى این کار به یکى از مراکز انتقال خون یا درمانگاه ها مراجعه کرده و خون خود را براى نجات جان بیماران هدیه نمایند.
گفتنى است : وقتى اصل قمه زدن حرام باشد, قهراً جزء عزادارى نیست و کار درستى نخواهد بود. روشن است وقتى قمه زدن حرام باشد, دیگر فرق نمى کند به قصد قربت انجام بگیرد یا خودنمایى .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها :
1) فرهنگ عاشورا, ص 358 .
2)جامع المسائل , ج 1 ص 622 .
3) استفتاآت جدید, ج 1 ص 55 .
4)جزوهء <پیرامون عاشورا>, مجموعه سخنان و استفتاآت و جواب هاى مقام معظم رهبرى که در سال 1415از سوى دفتر تبلیغات منتشر شده است .