روایاتی که زن رامذمت می کند, چگونه توجیه می شود؟

در مورد روایاتی که در مذمت زن وارد شده ـ به خصوص آن چه حضرت علی در نهج البلاغه فرموده است ـ توجیهات مختلفی عرضه شده است :
1- گاهی حادثه و یا موضوعی در اثر یک سلسله عوامل تاریخی زمان ومکان و افراد و اوضاع و علل و اسباب آن , ستایش یا نکوهش می شود.
معنای ستایش یا نکوهش بعضی حوادث و یا امور جنبی یک حادثه , این نیست که اصل طبیعت آن شیء قابل ستایش و یا مستحق نکوهش باشد, بلکه احتمال دارد زمینهء خاصی سبب ستایش یا نکوهش شده است . بخشی ازنکوهش های نهج البلاغه راجع به زن , ظاهراً به جریان جنگ جمل بر می گردد.همان گونه که از بصره و کوفه نیز در این زمینه نکوهش شده است . نمی توان گفت چون از کوفه یا بصره نکوهش شده است , آن شهرها برای همیشه و ذاتاً بد وسزاوار نکوهش می باشند.(1)
از آن جا که عایشه جنگ جمل را به راه انداخت , حضرت رأس فتنه (عایشه ) را هدف قرار داد و حادثهء تلخ جنگ جمل بود که این مذمت ها را به دنبال آورد.
2- توجیه دیگر آن است که : بعضی از روایات که ناظر به جنگ جمل نیست و در عین حال از زن به عنوان های سؤال برانگیز یاد شده است , هشداری به مرداست تا فریب شهوت را نخورد. این سخن برای آن نیست که بگوید: زن آن گونه است , بلکه می فرماید: خود را به وسیلهء نگاه به نامحرم به آتش ندهید. دیدن نامحرم شیرین است , اما این گناه درونش عقرب است . این تعبیر در مورد دنیا نیزذکر شده است : دنیا مثل مار است که رنگش زیبا است , اما سمی کشنده دارد.(2)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پـاورقی :
1.جوادی آملی , زن در آیینه جلال و جمال , ص 368ـ 369 با تلخیص .
2.همان , ص 374.