پیامبر (ص) فرمود: "اگر کسی باب سؤال را به روی خود باز کند، بابی از فقر به سوی او باز می شود" منظور چیست؟

واژه "سؤال" گاهی به معنای پرسیدن و طلب علم است، مانند آیة "فاسئلوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون؛(1) اگر نمی دانید از اهل علم (علما و دانشمندان) بپرسید".
پیامبر (ص) نیز فرمود: "علم خزینه هایی است و کلید آنها پرسیدن است، پس بپرسید (خدا شما را رحمت کند) زیرا در پرسیدن چهار دسته اجر و ثواب می برند: سؤال کننده، جواب دهنده، شنونده و دوست دارندة این افراد".(2)
همان طور که از آیه و روایات معلوم شد، این گونه سؤال بسیار خوب و مورد تشویق است. تشویق به یادگیری یکی از برنامه های اسلام است.
گاهی واژه "سؤال" به معنای گدایی کردن و دست نیاز پیش این و آن دراز کردن است. این نوع سؤال از دیدگاه اسلام ناپسند است.
پیامبر (ص) به ابوذر فرمود: "از گدایی کردن پرهیز کن، زیرا باعث ذلّت است و فقر و نداری ایجاد می کند و باعث طولانی شدن حساب در روز قیامت می شود".(3)
امام صادق(ع) فرمود: " شیعیان ما از کسی گدایی نمی کنند حتی اگر از گرسنگی بمیرند".(4)
و حدیثی در سؤال آورده اید،(5) از این موارد است.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها :
1 - الانبیاء(21) آیه 7 و نحل (16) آیه 43.
2 - محمد ری شهری، میزان الحکمه، عنوان 1702، حدیث 8041.
3 - همان، حدیث 8072.
4 - همان، حدیث 8080.
5 - همان، حدیث 8093.