در حدیثی آمده: سرآغاز نافرمانی خدا شش چیز است: دوستی دنیا، دوستی ریاست، دوستی خوراک، دوستی خواب، دوستی استراحت و دوستی زنان...

پرسش:
در حدیثی آمده: سرآغاز نافرمانی خدا شش چیز است: دوستی دنیا، دوستی ریاست، دوستی خوراک، دوستی خواب، دوستی استراحت و دوستی زنان. در صورتی که طبق حدیثی پیامبر(ص) زن را دوست داشته، نیز استراحت و خواب را که اساس حیات است. پس منظور حضرت از شش نافرمانی چیست؟
پاسخ:
هر دو نوع روایت، در احادیث آمده است. اما برای فهم آن باید توجه داشت که مسئله‏ای مانند زن، غذا و... مانند بسیاری از چیزها است که اگر در حد و اندازه و جای خود استفاده شود، مثبت است و اگر از حد و اندازه خود بگذرد و در جایگاه خود قرار نگیرد، آثار منفی دارد.
مقصود حضرت دوستی در حد افراط است، نه دوستی هر چیز به اندازه و ارزش خود. دوستی در حد افراط بدین معنی که دوستی آن شش چیز یا یکی از آن‏ها به قدری باشد که به هنگام رو در رویی با وظایف الهی، انسان را نگذارد به وظیفه شرعی و انسانی خود عمل کند، مثلاً دنیا دوستی به حدی باشد که جلوی پرداخت خمس و زکات و انفاق را سد کند، یا ریاست دوستی باعث ظلم به دیگری شود، و زن دوستی تا حدی باشد که انسان را وادار کند به حرف‏ها و خواسته‏های نامشروع زن گوش کند یا آدمی را از شرکت در جهاد و انفاق در راه خدا باز دارد.
همان گونه که در آیات قرآن، مسئله زن و فرزند و... به دو صورت بیان شده است؛ در برخی از آیات همسر، از نشانه‏های خداوند دانسته شده که موجب آرامش انسان میشود و محبت و عشق را خداوند در همسران نسبت به یکدیگر قرار داده اما در برخی آیات دیگر به عنوان فتنه و آزمایش نامیده شده است که مانند آن دو نوع حدیث ظاهراً در مقابل یکدیگرند. اما در واقع همان گونه که توضیح داده شد، هیچ گونه تضادی ندارند و یا در آیه‏ای محبت افراطی به پدر و... مورد مذمت و نهی واقع شده(1) در صورتی که در آیه دیگر خدا احسان و نیکی و محبت به والدین را همراه با اطاعت و عبادت خود ذکر فرموده است.(2)
و از این جا روشن میشود محبت و دوستی پدر و مادر و (که از عبادات بزرگ است و مورد تأکید قرآن و روایات میباشد و مایه برکت و نزول خیرات بر انسان است) تا وقتی مطلوب است که با عبادت و اطاعت و دین خدا در تقابل و تضاد نباشد و اگر به این حد رسید، نامطلوب و حرام است.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت‏ها:
1. توبه (9) آیه 24.
2. بقره (2) آیه 83.