چرا زمانی که کل قرآن بر پیامبر نازل می شود، چندان منقلب نمی شود، ولی زمانی که یک سوره بر پیامبر نازل می شود، منقلب می‌شوند؟
منقلب شدن پیامبر در شب قدر بود که به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی همة قرآن در شب قدر بر قلب مبارک پیامبر نازل می شد.1[1] که مقصود حقیقت و جوهره قرآن منهای الفاظ و مفاهیم تکراری بود. قرآن یک نزول دفعی دارد و یک نزول تدریجی. نزول دفعی ، نزول مفهوم و حقیقت قرآن بود و نزول تدریجی در طی 23 سال در شب بعثت آمدن جبرئیل امین همراه با وحی الهی و خواندن آیات سوره علق بود. که موجب انقلاب روحی پیامبر شد. آن بزرگوار زیاد یا کم در تمامی زمان هایی که وحی نازل می شد ، برای حضرت ایجاد می شد، منتهی در روز بعثت، حالت اضطراب و خستگی فوق العاده، محسوس تر و بیش تر بود، زیرا پیامبر گرامی برای اولین بار با فرشته امین الهی روبرو شده بود. این اضطراب تا حدی طبیعی است و منافاتی با یقین و اطمینان او به درستی آنچه به او ابلاغ شده ندارد، زیرا روح هر اندازه توانا باشد و بادستگاه غیب و عوالم روحانی بستگی داشته باشد، باز در آغاز کار، وقتی با جبرئیل ایمن که تا حال با او رو برو نشده است، آن هم در بالای کوه و به تنهایی، اضطراب و وحشتی به او دست می دهد. بعداً این اضطراب عادی تر گردید.[2]
بنابراین دلیلی نداریم هنگام نزول دفعی حقایق قرآنی، پیامبر انقلاب حال پیدا نکرده باشد.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها:
1- ترجمه تفسیر المیزان ، ج 20، ص 763، بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی.
2- آیت الله جعفر سبحانی، فروغ ابدیت ، ج1، ص 218 ـ 229.
