دختری زود رنج و احساساتی هستم، به طوری که بی‌اعتنایی و بی‌احترامی به من باعث ناراحتی‌ام می‌شود، مرا راهنمایی کنید.
اوّلاً تنها شما نیستید که این مشکل را دارید، بلکه یکی از ویژگی‌های دوران نوجوانی و جوانی (که دوران گذر و دگرگونی جسمی، روحی، فکری و عقیدتی است)، «زودرنجی» است.
روان‌شناسان معتقدند که «حساسیت‌ها و هیجانات، از ویژگی‌های ثابت نوجوانی و جوانی است، و کمتر جوانی را می‌بینیم که درگیر این مسایل نباشد. این امر اغلب ناشی از دگرگونی‌های مربوط به ترشح غُدَد، میزان هورمون‌ها و نوع تربیت گذشته است که در جمع وضع زندگی عاطفی او را تغییر می‌دهند»(1).
دوم: «زودرنجی» قابل کنترل است، قسمتی بر اثر بالا رفتن سن و کسب تجربه و پختگی بیشتر، کمتر می‌گردد و قسمتی نیز نیازمند مراقبت‌های ویژه می‌باشد.
مهم‌ترین و مؤثرترین عامل در «مراقبت‌های ویژه» جهت کنترل «زودرنجی» تصمیم قاطع و عزم و اراده راسخ خودتان برای برطرف کردن این کاستی است. اگر بخواهید و در پی آن باشید، زود به نتیجه می‌رسید.
در نگاه روان‌شناسان، افراد حسّاس و زود رنج باید در فضای «بهداشت روانی» به سر برند این ضعف به تدریج بر طرف شود، و بهداشت روانی با انجام دو کار تحقق پیدا می‌کند:
1ـ کنار آمدن با خود؛
2ـ کنار آمدن با دیگران.
کنار آمدن با دیگران شامل موارد زیر است:
1ـ توانایی تصمیم‌گیری: افراد زودرنج باید عزم و اراده خویش را تقویت کنند.
2ـ ظرفیت و توانایی تحمّل سختی‌ها و پذیرش محدودیت‌ها و کمبودها را افزایش دهند.
3ـ افسوس گذشته‌ها را نخورند و از آینده، تشویش و نگرانی نداشته باشند.
به یاد آوردن سختی‌ها و رنج و مصیبت‌های گذشته یا متمرکز کردن ذهن در حوادث یا مشکلاتی که ممکن است در آینده پیش آید، یکی از عوامل زودرنجی و تشدید آن است.
4ـ پرورش استعدادها و قابلیت‌های خود.
5ـ احساس ارزشمندی و عزّت و اعتماد به نفس.
کنار آمدن و زندگی مطبوع با دیگران، رابطه‌ای است به دور از: حرص و آز، بدبینی، حسادت، نفرت و دیگر خصوصیات منفی نسبت به خود یا افراد دیگر(1).
هرگز به فکر فرار از مشکلات و شانه خالی کرده از پذیرش مسئولیت نباشید، بلکه با مشکلات و فشارهای روانی رویارویی کنید. از تنهایی و بیکاری دوری ورزید؛ سعی کنید در محیط کار و تحصیل و محل زندگی، دکور منزل، انتخاب لباس حتى جلد کتاب خود، تنوع ایجاد کنید. نگاه به سبزه، آب دریا، رودخانه روان، تفریح و گردش و بازی در برنامه زندگی شما وجود داشته باشد.
---------------------------------------------------------------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1ـ دکتر علی قائمی، خانواده و مسایل نوجوانان و جوان، ص 142.
2ـ خانواده و فرزندان در دوره دبیرستان، کتاب پنجم آموزش خانواده، از انتشارات انجمن اولیا و مربیان، ص 82 ـ 81.
