O پرسش 47 . آیا ترک توبه، گناه مستقل محسوب مىشود؟ آیا توبه نکردن گناه است؟
پاسخ بستگى دارد به این که توبه را به عنوان یکى از واجبات، در عرض دیگر فرائض بدانیم و یا در عرض واجبات دیگر قرار ندهیم. طائفه معتزله، وجوب توبه را »مولوى« (امر وجوبى خدا) دانسته و معتقدند که ترک آن، مستلزم گناه مستقل و تأخیر در آن نیز گناه دوم خواهد بود، بنابراین اگر کسى توبه نکند یا توبه خود را چند روزى به تأخیر بیندازد، علاوه بر کیفر گناهى که مرتکب شدهاست به خاطر ترک توبه و تأخیر آن، کیفر جدیدى خواهد داشت.198
اما با توجه به این که هدف شارع از تشریع توبه، ایجاد امید در گناهکار و لطف و عنایت به بندگان است، بسیارى از بزرگان نظریه بالا را نپذیرفته و معتقدند: تعدد کیفر و در نظر گرفتن گناه مستقل براى ترک توبه، با هدف شارع، ناهمگونى و منافات دارد، از این رو قائل شدهاند اوامر الهى در مورد توبه، »ارشادى« است، نه مولوى، یعنى دستور توبه به عنوان ارائه طریق و راهنمایى است، مثل دستور پزشک به بیمار، که مخالفت بیمار، واکنشى جز طولانى شدن دوران بیمارى نخواهد داشت. شارع مقدس، با امر به توبه، همگان را به حکم عقل متوجه ساخته است. در این صورت مخالفت با توبه، مخالفت با اندرز و نصیحت است که نتیجهاى جز پیامدهاى گناه پیش نخواهد داشت، پس ترک توبه، گناه مستقل شمرده نمىشود.199
